Author: Thảo Nguyễn

Miễn dịch cộng đồng trong đại dịch: Phân biệt vắc xin không phải là giải pháp

Thảo NguyễnLeave a comment

Tác giả:
Trần Thu Thảo. Trường Kinh Tế Quốc Dân (NEU).
Email: thuthaotran.hn@gmail.com
Nguyễn Phương Thảo. Trường Kinh Tế Budapest (BGE).
Email: npthao932@gmail.com

Vì sao không thể nói một loại vắc xin nhất định nào là tốt nhất? Tại sao tiêm vắc xin lại là điều thiết yếu mỗi người cần làm bây giờ để chấm dứt đại dịch này? Vì sao một số nước có tỉ lệ tiêm chủng cao nhưng vẫn phải tiếp tục đối mặt với làn sóng COVID mới?

Để trả lời các câu hỏi quan trọng như trên, nhấn mạnh sự thiết yếu của việc mỗi người cần được tiêm vắc xin và đẩy lùi sự phân biệt vắc xin, chúng mình đã tổng hợp các số liệu và “sự thật” đáng tin cậy trên thế giới. Chúng đến từ những Nghiên cứu của các chuyên gia và các bài báo của các trang báo uy tín ở nước ngoài, kết hợp một vài nhận định nhỏ cá nhân. Khi thu thập thông tin chúng mình cố gắng ưu tiên những thông tin có tính trung lập.

1. Có những loại vắc xin nào đã được cấp phép[1][2]?

2. Độ bao phủ vắc xin trên toàn thế giới hiện nay đang là bao nhiêu?

“Trên thế giới có hơn 7 tỷ nụ cười nhưng mà trong mắt…
… trong mắt chúng mình những nụ cười đã được tiêm vắc xin là những nụ cười an tâm nhất.”           

Tính đến ngày 30/08/2021, tức trước khi chúng mình đăng tải bài blog này hai ngày, đã có 5.25 tỷ liều vắc xin được tiêm trên toàn thế giới. Tức cứ 100 người trên thế giới thì sẽ có khoảng 67 liều vắc xin cho họ[3]. Vậy có chăng chúng mình đã sắp đạt được miễn dịch cộng đồng, tức hoàn thành “chỉ tiêu” 70% – 80% dân số miễn dịch với virus SARS-COV-9? Chưa đâu!

3. Thế giới mới chỉ đi được 1 nửa chặng đường thôi. Tại sao vậy?

Lý do số 1: Đa số các loại vắc xin đều cần tiêm 2 mũi

Trên thực tế chúng mình chưa đạt được con số 65% dân số được tiêm chủng một cách đầy đủ bởi lý do đơn giản: con số 67% là kết quả của phép tính khi mỗi người chỉ tiêm 1 mũi vắc xin. Trong số các vắc xin đang được triển khai tiêm khẩn cấp, gần như chỉ có duy nhất vắc xin Janssen (Johnson and Johnson) là loại vắc xin yêu cầu 1 mũi. Đa phần các vắc xin đều yêu cầu 2 liều. Như vậy, thật ra chúng ta mới đạt được “độ phủ vắc xin” khoảng 30% dân số.

Cụ thể, tính đến 30/08/2021, mới chỉ có 39.3% dân số đã được tiếp cận với vắc xin. Trong đó, mới chỉ 27% đã được tiêm đầy đủ số mũi yêu cầu[4].

Lý do số 2: Khoảng cách trong việc phân bố vắc xin giữa các quốc gia phát triển và kém phát triển đang chênh lệch cực kỳ lớn!

Sự phân bố của các con số vừa được đề cập trên không lí tưởng như vậy, nó không xuất hiện ở mọi nơi trên thế giới. Sự thật là tại các quốc gia có thu nhập thấp, tỉ lỉ người đã được tiếp xúc với vắc xin mới chỉ dừng lại ở 1.6%.

Các cậu biết không, cho dù vắc xin có đạt hiệu quả 100% thì chúng cũng chỉ là một thất bại nếu không đạt được độ phủ đủ lớn! Vậy nên trái lại, WHO chỉ yêu cầu các vắc xin đạt hiệu quả trên 50%[5], và quan trọng rằng chúng có thể được tiếp cận một cách đầy đủ bởi > 70% [6] dân số, bao gồm cả những đất nước nghèo.

4. Vì sao miễn dịch cộng đồng là cách duy nhất để chiến thắng một đại dịch?

Để chiến thắng 1 đại dịch, ta phải khiến virus hoặc vi khuẩn gây ra đại dịch đó biến mất. Để làm được điều này, cho đến nay ta mới chỉ biết tới 2 công cụ gồm: thứ nhất là thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh; thứ hai chính là hệ thống miễn dịch của cơ thể.

Thuốc kháng sinh chỉ có khả năng tiêu diệt hoặc kìm hãm vi khuẩn, chưa từng có loại thuốc kháng sinh diệt được virus. Tuy chúng ta đã có 1 vài loại thuốc đặc hiệu cho 1 vài virus, nhưng việc sản xuất thuốc kháng virus cho tới nay là rất khó.

Vì vậy, tới đây mình nghĩ chúng mình đã hiểu rằng cách tốt nhất để một người có thể đánh bại virus hiện nay là bằng chính hệ thống miễn dịch của cơ thể. Và hệ thống miễn dịch này có thể được xây dựng nên qua 2 cách:

            Cách 1: Chúng mình bị nhiễm virus, và để cơ thể tự chiến thắng chúng.

Khi chúng mình nhiễm virus và may mắn đánh bại được những căn bệnh mà nó gây ra, hệ thống miễn dịch sẽ học cách nhận ra virus và chống lại nó. Và khi có một số lượng đủ những người như vậy, virus sẽ bị chặn lại không thể lây lan bởi “bao vây” nó đều là những người đã miễn dịch. Ta gọi trạng thái khi có đủ lượng người miễn dịch đó là “miễn dịch cộng đồng”.

 Tuy nhiên, đối với một virus có tốc độ lây lan nhanh như COVID-19, nếu thế giới cứ chờ đợi để đạt được “miễn dịch cộng đồng” một cách tự nhiên như vậy, sẽ có hàng chục triệu người chết trước khi chúng ta đạt được điều này. Vì vậy, loài người đã phát minh ra một trong những vũ khí “vĩ đại” nhất, đó là vắc xin.

            Cách 2: Vũ khí “tối thượng” – Vắc xin

Vắc xin cũng là một cách khác giúp cơ thể xây dựng hệ thống miễn dịch, nhưng nhanh hơn gấp bội. Vì sự nhanh chóng này, đây sẽ là đường tắt an toàn và là phao cứu sinh để nhân loại đạt được “miễn dịch cộng đồng”.

Như đã giải thích ở phần đầu tiên (Những thông tin cơ bản về …), vắc xin cũng sẽ giúp cơ thể hình thành các tế bào ghi nhớ cách chống lại vi-rút gây bệnh COVID-19 nếu chúng ta nhiễm bệnh trong tương lai – một cách khác để con người hình thành hệ thống miễn dịch mà không cần phải “chờ tới khi mắc bệnh”!

Vậy nên mọi người hãy tiêm vắc xin nhé, vì đó là con đường hữu hiệu nhất!

5. Tại sao chúng ta cần nhiều hơn một quán quân trong cuộc đua vắc xin?

Bởi chỉ khi có nhiều loại vắc xin, tốc độ tiếp cận vắc xin của chúng mình mới đuổi kịp tốc độ lây lan và hình thành biến thể của virus. Để thắng được 1 chủng virus, nhân loại cần đạt miễn dịch cộng đồng bằng các cách chúng tớ đã đề cập phía trên, đồng nghĩa khoảng 70% – 80% dân số miễn dịch, tương đương khoảng 6 tỷ người. Nói cách khác, nếu coi mọi loại vắc xin đều đòi hỏi 2 liều tiêm (thực tế gần như là vậy), ta sẽ cần sản xuất cỡ 11 tỷ liều vắc xin – 11.000.000.000 đơn vị vắc xin là một con số thực sự khủng khiếp đấy!

Tốc độ tiếp cận và phân phối vắc xin phụ thuộc vào rất nhiều vấn đề:

Thứ nhất là các giai đoạn thử nghiệm khắt khe và tốn nhiều thời gian.
Trong các thời kỳ bình thường, trung bình mỗi loại vắc xin mất 4 năm để qua được giai đoạn này (do không gấp gáp, thường xuyên bị ngừng tài trợ,…).

Kết luận vấn đề 1: Vì nhu cầu cấp bách, đối với vắc xin ngừa COVID-19, giai đoạn này được thúc đẩy mạnh mẽ và chỉ tính bằng tháng.

Thứ hai là xây dựng nhà máy sản xuất. Mỗi loại sản phẩm đòi hỏi một dây chuyền sản xuất khác nhau, và vắc xin cũng vậy. Sự “khó nhằn” ở đây là để xây dựng nhà máy sản xuất 1 loại vắc xin nào đó, chúng mình cần chắc chắn loại vắc xin ấy có thể qua được giai đoạn thử nghiệm. Bằng không, việc xây các nhà máy sẽ trở thành “ném tiền qua cửa sổ” nếu vắc xin đó thất bại.

Kết luận vấn đề 2: Vì nhu cầu cấp bách, đối với vắc xin ngừa COVID-19, nhiều nhà sản xuất phải chấp nhận “đánh cược”. Họ xây dựng các nhà máy sản xuất khi vắc xin còn chưa thử nghiệm xong. Nếu vắc xin ấy không qua được giai đoạn thử nghiệm, thì “xét cho cùng, các khoản đầu tư đó cũng tiêu tốn cùng lắm là vài tỷ đô, để tiết kiệm cho hàng nghìn tỷ đô sau này” – trích lời tỷ phú Bill Gates.

Thứ ba là phân phối và tiêm chủng. Vấn đề này liên quan tới chính trị, khả năng tài chính của mỗi quốc gia, văn hóa và trời ơi đất hỡi muôn vàn vấn đề khác.

Fact: Mọi người biết không, ngay cả việc sản xuất 11 tỷ lọ thủy tinh chuyên dụng đựng vắc xin cũng là 1 thách thức rất lớn đối với nhân loại đấy ^^

Chính vì vậy việc sản xuất và phân bố mỗi loại vắc xin là rất rất lâu. Ta cần có nhiều loại vắc xin trên thế giới để tất cả cùng có thể hợp tác đánh bại đám virus này!

6. Tuy nhiên, có rất nhiều vấn đề xoay quanh các loại vắc xin chống COVID-19 hiện nay, đặc biệt là về “hiệu quả bảo vệ” của các vắc xin. Cụ thể là gì?

“Hiệu quả bảo vệ” của vắc xin 
(Bảng dưới bao gồm các chỉ số: hiệu quả bảo vệ theo thử nghiệm ban đầu; hiệu quả bảo vệ hiện nay khi xuất hiện thêm các biến thể; và một chỉ số quan trọng nhưng hay bị lãng quên khác là hiệu quả bảo vệ khỏi bệnh chuyển biến nặng[7])

Lưu ý: Cho đến thời điểm hiện tại, chưa có nghiên cứu chỉ ra con số chính xác đánh giá hiệu quả của vắc xin Sinopharm và Jassen hiện tại (do bọn mình vẫn luôn ưu tiên những nguồn trung lập). Tuy không có con số cụ thể, các nguồn đều vẫn đang chỉ ra như sau:

(1) Sinopharm là “highly effective” – hiệu quả rất cao[8].
(2) Johnson&Johnson có độ hiệu quả lớn với mọi biến thể trừ biến Delta vẫn còn đang thu thập số liệu, nên tạm thời tớ sẽ lấy chỉ số nhỏ nhất là 50%[9].

Thời gian cần để cơ thể trở nên “miễn nhiễm” với virus sau khi tiêm[10]:

Giá cả của 6 loại vắc xin[11]:

Bảo quản vắc xin[12]:

Các số liệu trên ảnh hưởng tới sự phân bố vắc xin như thế nào[13]?

Mọi người thấy sao? Không đồng đều chút nào đúng không?

Đọc tiếp nhé!

7. Vì sao không thể nói một loại vắc xin nhất định nào là tốt nhất? Và vì sao không thể chỉ dựa vào số liệu về “hiệu quả bảo vệ” làm căn cứ?

Tất cả các số liệu trên cho chúng ta một “bức tranh” rõ nét hơn về các loại vắc xin. Nó chứng mình rằng ta chưa thể nói loại vắc xin nào tốt hơn, càng không thể khẳng định loại nào là tốt nhất. Vì sao?

Như mình đã nói, 1 vắc xin chỉ có thể đạt hiệu quả và chiến thắng nếu chúng đạt độ bao phủ đủ lớn. 

Để đạt được độ bao phủ này cho toàn thế giới, bao gồm cả các nước nghèo, chúng ta còn cần phải cân nhắc tới: Giá cả các loại vắc xin như thế nào? Đất nước sản xuất vắc xin đó có cởi mở để chia sẻ vắc xin đó không? Tức, họ có chấp nhận giá cả sản xuất thấp không? Có chấp nhận viện trợ cho nước nghèo hơn không? Loại vắc xin ấy có dễ bảo quản không? Nhân lực và vật lực của đất nước tiếp nhận có đủ không?…

Đơn cử đối với Pfizer – loại vắc xin được cho là “có hiệu quả nhất”. Biểu đồ 1 đã minh chứng về hiệu quả bảo vệ của 1 số loại vắc xin khác như AstraZeneca cũng không kém cạnh mấy. Thêm vào đó, Pfizer là loại vắc xin yêu cầu điều kiện bảo quản nghiêm khắc và khó khăn nhất, điều này làm giảm độ bao phủ của Pfizer ở những nước nghèo như ở Châu Phi. Thêm nữa, Pfizer cũng cho thấy hiệu quả của vắc xin này đang giảm đáng kể khi đối mặt với biến thể Delta ở Israel.

Hay đối với Morderna, loại vắc xin được cho là rất hữu hiệu khác. Hiệu quả của Morderna được chỉ ra trong bảng 1. Tuy nhiên nghiên cứu cho thấy Morderna không hiệu quả bằng Pfizer đối với nhóm người tiêm cao tuổi[14]. Morderna cũng là loại vắc xin có giá thành trung bình cao nhất. Điều này 1 phần giải thích cho việc vì sao Morderna chủ yếu được phân phối ở Châu Âu và các quốc gia như Canada, các nước Trung Đông, Úc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Đài Loan và Hoa Kỳ (tất nhiên rồi, đó là nơi sản xuất mà).

Nào mọi người, hãy tưởng tượng 2 điều sau khi chúng ta cứ chờ đợi để được tiêm 1 loại vắc xin nào đó:

Thứ nhất, nếu tất cả cùng chờ đợi vào 1 – 2 loại vắc xin, đến khi nào loại vắc xin ấy mới sản xuất và PHÂN PHỐI XONG 11 tỷ liều ở tất cả mọi nơi?

Thứ hai, nếu tất cả cùng chờ đợi vào 1 – 2 loại vắc xin, làm sao nhóm người không đủ điều kiện tiêm vắc xin (trẻ em và người già) mới có thể được bảo vệ?

Nói vậy để thấy rằng, chỉ 1 loại vắc xin là không đủ. Mỗi loại đều có điểm mạnh, điểm yếu riêng. Điều cần ghi nhớ là: chúng đều đã đáp ứng được yêu cầu tối thiểu khi được các chuyên gia phê duyệt trước khi tiến hành tiêm chủng diện rộng.

8. Vì sao một số nước có tỉ lệ tiêm chủng cao nhưng vẫn phải tiếp tục đối mặt với làn sóng COVID mới?

Đúng, các vắc xin đang làm chúng mình hụt hẫng khi tỉ lệ hiệu quả chống virus của chúng đang giảm mạnh ở những đất nước đã có độ bao phủ vắc xin lớn. Có những lí do chính sau:

Thứ nhất: Tính hiệu quả của vắc xin.
Số liệu về tính hiệu quả hiện tại rất chênh lệch, mà phần thắng có vẻ hơi nghiêng về các vắc xin của Nga, Mỹ (Sputnik-V và Morderna). Nhưng đó mới chỉ là 2 số liệu (thử nghiệm và hiện tại) về tính hiệu quả bảo vệ của vắc xin thôi. Số liệu này không phải tất cả.

Bên cạnh chỉ số về tính hiệu quả này, hiệu quả trong việc bảo vệ người tiêm trước việc chuyển biến bệnh nặng, việc nhập viện, hay tử vong cũng là những con số thực sự quan trọng khác mà mọi người hay bỏ qua. Đến nay khi thế giới phải đối mặt với các biến thể mới, nhìn lại vào biểu đồ 1 các cậu có thể thấy hiệu quả bảo vệ khỏi các ca bệnh chuyển biến nặng vẫn đang là rất cao ở tất cả các loại vắc xin.

Kết luận cho lí do thứ nhất:

Có biến thể mới => tính hiệu quả vắc xin giảm. Tuy nhiên, số liệu cho thấy tỉ lệ lớn người đã tiêm chủng nhưng mắc biến thể Delta thì bệnh không chuyển biến nặng, thậm chỉ không có bệnh và không có triệu chứng[15].

Tỉ lệ tiêm chủng càng nhanh được nâng lên bao nhiêu thì biến thể mới càng khó phát triển bấy nhiêu, có vậy biến thể mới khó phát triển và cắt đứt vòng lặp này.

Thứ hai: Mỗi làn sóng COVID-19 mới chỉ chủ yếu tập trung vào những người chưa được tiêm chủng.
Nếu theo dõi thời sự hàng ngày, các cậu sẽ thấy thông tin này rất quen thuộc. Đó là điều đã xảy ra ở Mỹ, Singapore, Israel, … khi các quốc gia này chứng kiến những làn sóng COVID-19 mới.

Khi xảy ra đợt bùng phát dịch mới, đối tượng chủ yếu là người già (đặc biệt ở các viện dưỡng lão), trẻ em (do quay trở lại trường học).

Kết luận cho lí do thứ hai:

Khi trẻ em, người già và những người chưa được tiêm chủng được “bao quanh” bởi càng nhiều những người đã miễn dịch, thì tỉ lệ mắc của các đối tượng này càng giảm đi.

Thứ ba: Tỉ lệ tiêm chủng ở các quốc gia này chưa đạt tỉ lệ “vàng”.
Khi xảy ra đợt bùng phát dịch mới vào giữa tháng 7, tỉ lệ tiêm vắc xin ở Mỹ đang là hơn 50%, ở Singapore và Isreal cùng là hơn 60%[16]. Tuy nhiên, khi Singapore tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch tiêm, tỉ lệ nhiễm của nước này không tiếp tục tăng vọt nữa, đồng thời do đây cũng không phải là một quốc gia đông dân. Trái ngược lại với Israel, từ lúc bùng phát đợt dịch mới, tỉ lệ tiêm vẫn giậm chân tại chỗ, cùng đó là nhân lực, vật lực không đáp ứng kịp thời cho số lượng dân lớn.

Kết luận cho lý do thứ 3:

Tỉ lệ người miễn nhiễm càng cao thì càng dễ dàng tránh được các đợt bùng phát mới.

Thứ tư – lý do cuối cùng: Sự chủ quan.
Tất cả các quốc gia đều gặp tình trạng chung sau khi nới lỏng các quy định xã hội về đeo khẩu trang, gỡ bỏ giãn cách xã hội kém hiệu quả,… Giữa các công dân không còn sự đề phòng, từ đó tất cả đều đang phải đối mặt với làn sóng mới[17].

Kết luận cho lý do 4:

Hậu quả của sự chủ quan (theo nghiên cứu ở Mỹ), sẽ đến sau 4-8 tuần. Thời gian đầu khi được nới lỏng và chưa thấy dấu hiệu đợt bùng phát mới, mọi ngưởi sẽ rất chủ quan. Điển hình chính là ngày lễ 30/04-01/05 của Việt Nam, để kéo theo là hậu quả nặng nề chỉ sau chưa tới 1 tháng (ngày 25/05).

Như vậy, ý thức của mỗi người vẫn là điều tối quan trọng.

Kết luận:

Đừng ngần ngại tiêm và “rủ rê” nhau chờ đợi 1 loại vắc xin nào đó mà cậu cho là hiệu quả nhất. Điều này chỉ làm chậm quá trình chúng ta đạt miễn dịch cộng đồng thôi.

Virus đã đi trước chúng ta 1 đoạn đường, và chúng vẫn đang đi tiếp khi ngày càng sản sinh ra nhiều biến thể. Tuy nhiên, chúng ta cũng đâu có dậm chân tại chỗ. Mọi nỗ lực giãn cách xã hội, sản xuất vắc xin đang giúp chúng mình dần dần thu hẹp khoảng cách với chúng. Thế nhưng vì chưa hoàn toàn đánh bại được vắc xin, mỗi “sự tiến hóa” của virus lại làm cuộc đua này thêm khó khăn. Hãy đừng khiến cuộc đua này trở nên khó khăn hơn khi đặt niềm tin vào những thông tin lừa lọc, giả dối và vô căn cứ để làm chậm bước chân của toàn xã hội.

Tài liệu tham khảo:

[1]
WHO. Coronavirus disease (COVID-19): Vaccines. World Health Organization (WHO). 2020. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/coronavirus-disease-(covid-19)-vaccines?topicsurvey=v8kj13)&gclid=CjwKCAjw64eJBhAGEiwABr9o2KIP7sNniY-AkSOkR9reufv4FSLqTcRkYdRi5xqKdXQMfBGbZ_FhsBoCqCYQAvD_BwE# [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[2]
Bộ Y Tế. Quyết định số 983/QĐ-BYT ngày 01/2/2021 phê duyệt có điều kiện vắc xin cho nhu cầu cấp bách trong phòng chống dịch bệnh COVID-19 cho Vắc xin AstraZeneca.
Bộ Y Tế. Quyết định số 1654/QĐ-BYT ngày 23/03/2021 phê duyệt có điều kiện đối với vaccine Gam-COVID-Vac (tên khác là Sputnik V) của Nga cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19.
Bộ Y Tế. Quyết định số 2763/QĐ-BYT ngày 03/6/2021 phê duyệt có điều kiện vaccine cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19.
Bộ Y Tế. Quyết định số 2908/QĐ-BYT ngày 12/06/2021 phê duyệt có điều kiện đối với vắc xin Comirnaty cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19.
Bộ Y Tế. Quyết định số 3122/QĐ-BYT ngày 03/6/2021 phê duyệt có điều kiện vaccine cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19.
Bộ Y Tế. Quyết định số 3448/QĐ-BYT ngày 03/6/2021 phê duyệt có điều kiện vaccine cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19.

[3],[4],[16]
Our World in Data. Statistics and Research. Coronavirus (COVID-19) Vaccinations. University of Oxford and Global Change Data Lab. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://ourworldindata.org/covid-vaccinations [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[5]
WHO. Vaccine efficacy, effectiveness and protection. World Health Organization (WHO). 14/7/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/vaccine-efficacy-effectiveness-and-protection#:~:text=All%20COVID%2D19%20vaccines%20approved,for%20ongoing%20safety%20and%20effectiveness. [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[6]
Tuy chưa có nghiên cứu chính xác, các chuyên gia thường lấy con số 70% này làm vạch đích cho độ phủ vaccine, tuy nhiên có một số nghiên cứu mới cho rằng hiện nay tỉ lệ người miễn nhiễm cần đạt trên 80% để hình thành miễn dịch cộng đồng.

[7]
WHO. The Sinopharm COVID-19 vaccine: What you need to know. World Health Organization (WHO). 02/08/2021.[Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.who.int/vietnam/news/feature-stories/detail/the-sinopharm-covid-19-vaccine-what-you-need-to-know [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]
Kathy Katella. Comparing the COVID-19 Vaccines: How Are They Different?. Yale Medicine. 26/08/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.yalemedicine.org/news/covid-19-vaccine-comparison [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]
Marcelo Rochabrun and Roxanne Liu. Russia’s Sputnik V shot around 83% effective against Delta variant, health minister says. Reuters. 13/08/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.reuters.com/world/americas/peru-study-finds-sinopharm-covid-vaccine-504-effective-against-infections-2021-08-13/ [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]
Reuters. Peru study finds Sinopharm COVID vaccine 50.4% effective against infections. Reuters. 13/08/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/russias-sputnik-v-shot-around-83-effective-against-delta-variant-health-minister-2021-08-11/ [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[8]
Tessa Wong. Covid: Is China’s vaccine success waning in Asia?. BBC. 19/07/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.bbc.com/news/world-asia-57845644 [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[9]
Catherine Schuster-Bruce; Taylor Tyson; Sawyer Click. All the differences between COVID-19 vaccines, summarized in a simple table. Insider. 10/07/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.businessinsider.com/covid-vaccines-compared-vaccine-pfizer-oxford-moderna-astrazeneca-side-effects-2021-2 [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[10]
Bianca Nogrady. Mounting evidence suggests Sputnik COVID vaccine is safe and effective. Nature. 08/07/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.nature.com/articles/d41586-021-01813-2 [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]
VNVC. VACCINE SPUTNIK V (NGA): CHẤT LƯỢNG KIỂM ĐỊNH NGỪA COVID TRÊN 90%. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://vnvc.vn/sputnik-v/ [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]
Catherine Schuster-Bruce; Taylor Tyson; Sawyer Click. All the differences between COVID-19 vaccines, summarized in a simple table.Insider. 10/07/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.businessinsider.com/covid-vaccines-compared-vaccine-pfizer-oxford-moderna-astrazeneca-side-effects-2021-2 [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[11],[12]  
UNICEF. COVID-19 Vaccine Market Dashboard. An interactive tool for partners, manufacturers, and countries to follow the developments of the COVID-19 vaccine market with up-to-date information. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.unicef.org/supply/covid-19-vaccine-market-dashboard [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]
PMC. An overview of procurement, pricing, and uptake of COVID-19 vaccines in Pakistan. 31/07/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8324410/#b0015 [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]
Mark Terry. UPDATED Comparing COVID-19 Vaccines: Timelines, Types and Prices. BioSpace. 28/07/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.biospace.com/article/comparing-covid-19-vaccines-pfizer-biontech-moderna-astrazeneca-oxford-j-and-j-russia-s-sputnik-v/ [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[12]
Alexandre F. Santos; Pedro D. Gaspar; Heraldo J. L. de Souza. Refrigeration of COVID-19 Vaccines: Ideal Storage Characteristics, Energy Efficiency and Environmental Impacts of Various Vaccine Options. Energies. 2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.mdpi.com/1996-1073/14/7/1849/pdf#:~:text=The%20Sputnik%20V%20vaccine%20has,8%20%E2%97%A6C%20%5B12%5D [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[13]
Josh Holder. Tracking Coronavirus Vaccinations Around the World. The New York Times. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.nytimes.com/interactive/2021/world/covid-vaccinations-tracker.html [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[14]
Hilary Brueck; Andrew Dunn. Coronavirus vaccines compared: What to know about shots from Moderna and Pfizer, from safety to side effects. Insider. 19/12/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.businessinsider.com/pfizer-moderna-covid-19-vaccines-comparison-how-the-shots-compare-2020-12 [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[15]
Aradhana Aravindan and Chen Lin. Vaccinated people make up 75% of recent COVID-19 cases in Singapore, but few fall ill. Reuters. 13/07/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.reuters.com/world/asia-pacific/vaccinated-people-singapore-make-up-three-quarters-recent-covid-19-cases-2021-07-23/ [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

[17]
Lisa Lockerd Maragakis. Coronavirus Second Wave? Why Cases Increase. Johns Hopkins Medicine. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/coronavirus/first-and-second-waves-of-coronavirus [Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]
Maya Alleruzzo. COVID cases are rising in highly vaccinated Israel. But it doesn’t mean Australia should give up and ‘live with’ the virus. 24/08/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://theconversation.com/covid-cases-are-rising-in-highly-vaccinated-israel-but-it-doesnt-mean-australia-should-give-up-and-live-with-the-virus-166404[Truy cập lần cuối ngày 31/08/2021]

Tài liệu đọc thêm:

Reuters. COVID-19 Global tracker. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://graphics.reuters.com/world-coronavirus-tracker-and-maps/

https://vdata.nikkei.com/en/newsgraphics/coronavirus-vaccine-status/

https://www.usatoday.com/in-depth/graphics/2021/03/27/comparing-covid-19-vaccines/6806600002/

https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/vaccine-efficacy-effectiveness-and-protection

https://www.statista.com/statistics/1219343/covid19-vaccine-doses-distributed-in-europe-by-manufacturer/

Reuters. Explainer: Are Chinese COVID-19 shots effective against the Delta variant?. Reuters. 29/06/2021. [Trực tuyến]. Địa chỉ: https://www.reuters.com/world/china/are-chinese-covid-19-shots-effective-against-delta-variant-2021-06-29/ (Có vẻ cả 2 vắc xin TQ đều chưa có số liệu tốt về chống lại các biến thể mới)

https://theconversation.com/sinopharm-covid-vaccine-the-world-needs-to-keep-using-it-even-if-its-less-effective-than-pfizer-162207 (giải thích vì sao Sinopharm tạm thời chưa chứng mình được hiệu quả nhưng chúng ta vẫn cần tiêm)

https://www.biospace.com/article/comparing-covid-19-vaccines-pfizer-biontech-moderna-astrazeneca-oxford-j-and-j-russia-s-sputnik-v/

https://www.nature.com/articles/d41586-021-01813-2 (Bộ trưởng Bộ Y Tế Nga khẳng định về hiệu quả Sputnik-V, ngoài ra chưa có nghiên cứu chính thức. Tuy nhiên Sputnik-V đã cho thấy hiệu quả rõ rệt ở nhiều nước, điển hình là Argentina ngay cả đối với những người mới chỉ tiêm 1 mũi)

https://baoquocte.vn/tiem-vaccine-covid-19-astrazeneca-moderna-pfizer-hay-johnson-va-johnson-nen-chon-loai-nao-152976.html

https://www.forbes.com/sites/nicholasreimann/2021/07/20/johnson–johnson-vaccine-far-less-effective-against-delta-variant-study-suggests/?sh=7e35064c4299

Bạn có thể đăng kí nhận nội dung và bài viết mới của blog qua email tại đây.

“A COVID-19 workbook”: Học cách giảm lo âu và đối mặt với sự không chắc chắn

Thảo NguyễnLeave a comment

Trong thời điểm dịch COVID-19 diễn ra phức tạp trên khắp các tỉnh thành trên cả nước như hiện nay, có thể việc bạn cảm thấy bức bối, chông chênh, khó đối mặt với sự không chắc chắn về tương lai, cùng những sự thay đổi về tâm lí khác là một điều khó tránh khỏi. Một trong những điều giúp cá nhân mình đối mặt với những sự thay đổi ấy trong ba đợt giãn cách xã hội tại Hungary suốt hơn một năm qua đó là hiểu về Khả năng chịu đựng sự không chắc chắn (Tolerance for Uncertainty), và làm thế nào để nâng cao khả năng đó trong thời điểm dịch COVID diễn ra. Sau đây mình sẽ chia sẻ với mọi người những điều mình học được về chủ đề này qua một số tài liệu mình được cung cấp trong khoá học Kể chuyện truyền cảm hứng (Inspirational Storytelling) tạo bởi Trường đại học Haaga-Helia (Phần Lan). Từ đó, mong rằng chúng cũng giúp bạn trải qua khoảng thời gian khó khăn này một cách nhẹ nhàng hơn, cả về thể chất lẫn tinh thần.

Khả năng chịu đựng sự không chắc chắn là gì?

Đúng như tên gọi của nó, khả năng chịu đựng sự không chắc chắn là khả năng mà trong đó con người có thể chịu đựng những điều không chắc chắn, khó đoán được trước, hay khó có thể kiểm soát được trong cuộc của họ. Với những người có khả năng chịu đựng cao thì sự không chắc chắn trong cuộc sống được coi là điều bình thường, họ có ít căng thẳng và vô lo vô nghĩ hơn nhóm còn lại với khả năng chịu đựng thấp. Với nhóm này, họ chấp nhận rủi ro nhiều hơn và nhận ra là họ có thể đương đầu với những vấn đề trong cuộc sống, kể cả là khi mọi chuyện không xảy ra hoàn hảo theo ý của họ. Ngược lại, nhóm chịu đựng kém hơn thì thường lo âu nhiều hơn và có thể coi sự không chắc chắn hay những điều khác biệt như một mối đe doạ. Hành động để đối mặt với việc này cũng rất đa dạng, ví dụ như việc tránh hoàn toàn những sự mơ hồ khó đoán bằng việc trì hoãn hay đánh lạc hướng bản thân bằng việc bận rộn để không phải đối mặt với tình trạng thực tế trong cuộc sống của họ.

Bất kể khả năng chịu đựng sự không chắc chắn trong cuộc sống của bạn nằm mức độ cao hay thấp, mình mong là bạn sẽ tìm được cho mình ít nhất một điều gì đó trong workbook sau đây để cuộc sống của bạn trong thời kì giãn cách xã hội này được an yên và dễ chịu hơn.

Workbook về khả năng chịu đựng sự không chắc chắn trong thời điểm COVID-19 (Dr. Sachiko Nagasawa)

“Tolerance for Uncertainty: A COVID-19 Workbook”, được viết bởi Dr. Sachiko Nagasawa (2020). Link: http://mncfn.ca/wp-content/uploads/2020/03/Tolerance-for-Uncertainty-COVID19-Workbook.pdf

Mình rất thích cuốn workbook này và rất khuyên mọi người hãy thử đọc qua ít nhất là một vài mục như sau: Sleep Hygiene, Common Coping Pitfalls, Emotional Regulation, Emotional Awareness, Stop Skill Worksheet. Sau đây là một số điều mình đã áp dụng và thấy là hữu ích nhất: 

1. Giữ cho mình một thời gian đi ngủ và dậy nhất quán.

• Không ngủ trưa hoặc có giấc ngủ ngắn trong ngày để chắc chắn là cơ thể mình mệt vào thời điểm đi ngủ buổi tối.

• Tạo cho mình một thói quen trước giờ đi ngủ để tự nhắc nhở cơ thể là mình buồn ngủ. Với mình thì đấy là việc tắm nước nóng và quá trình chăm sóc da buổi tối.

• Chỉ dành giường cho việc đi ngủ và nghỉ ngơi. Điều quan trọng là sử dụng giường với đúng chức năng của nó để não mình có một sự liên hết rõ ràng rằng giường là nơi mà cơ thể mình được thư giãn và nạp năng lượng. Mình từng học bài suốt ngày trên giường và rồi khi đêm xuống lại rất khó để thực sự thả lỏng cơ thể và đầu óc, vì khi đó mình không dễ dàng tách biệt được không gian khi đi học (não hoạt động hết năng suất) và khi đến giờ đi ngủ (não cần được thả lỏng, nghỉ ngơi).

2. Nhận ra Những cạm bẫy phổ biến về sự đương đầu với khó khăn (Common coping pitfalls)

Ở phần này, tác giả chỉ ra ba loại cạm bẫy phổ biến nhất:

(1) Tránh né (ví dụ: tránh né tình huống hoàn toàn, liên tục tìm kiếm sự trấn an thay vì giải quyết vấn đề)
(2) Tê liệt & rút lui (ví dụ: dùng đồ uống có cồn, ăn uống vô độ và ngủ quá nhiều để giải thoát bản thân khỏi những cảm xúc không thoải mái)
(3) Sự tức giận (ví dụ: đổ lỗi cho một nhóm người vì gây ra đại dịch này, có những cơn giận dữ với những người cùng chung sống vì sự gián đoạn trong thói quen sinh hoạt của bản thân)

Điều đầu tiên để giải quyết một vấn đề luôn là việc chấp nhận và xác định là mình có một vấn đề như vậy trong cuộc sống để giải quyết, từ đó có những biện pháp phù hợp, bất kể là triệt để hay chỉ là sự giảm bớt. Để lấy ví dụ, trong khoảng thời gian đầu tiên khi Hungary mới phong toả, mình đã nhìn ra là mình dùng việc ăn vặt thường xuyên là cách để tránh đối mặt với những sự khó khăn trong cuộc sống do COVID (trong khi trước kia mình không ăn vặt nhiều đến thế). Ngày ấy tầng 1 của kí túc xá mình ở có một cái máy bán hàng tự động, gần như ngày nào mình cũng xuống mua đồ ăn vặt như là socola hay các loại bánh kẹo khác. Sau đây là phần trích dẫn từ “nhật kí” của chính mình vào thời điểm sử dụng workbook này:

3. Cho bản thân được nghỉ ngơi.

Dù mình học được từ một người chị mình rất yêu quý và kính trọng đó là đôi khi sự mất cân bằng cũng chính là sự cân bằng trong cuộc sống, mình vẫn cố gắng có được cho mình một sự cân bằng và hài hoà nhất định. Sự cân bằng này đề cập đến Hệ thống điều chỉnh cảm xúc (Emotion Regulation Systems) tạo bởi giáo sư Paul Gilbert (2009). Ông cho rằng con người thường sử dụng 3 hệ thống sau để điều chỉnh cảm xúc:

(1) Nghị lực (Drive): hoàn thành mục tiêu, đạt được thành tựu 
(2) Đe doạ (Thrive): bảo vệ, sống sót, tìm kiếm sự an toàn 
(3) Xoa dịu (Soothing): làm dịu, nghỉ ngơi, sự an toàn, tử tế, chăm sóc

Khi cả 3 hệ thống này được sử dụng với mức tần suất khá ngang bằng nhau thì chúng ta có thể kiểm soát cảm xúc của mình dễ dàng hơn. Tuy vậy, nếu bạn nhận ra là hệ thống xoa dịu của mình không được chú tâm đến và bạn dành phần lớn thời gian ở 2 hệ thống còn lại, đây chính là lúc để bạn để tâm đến việc nghỉ ngơi và xoa dịu cảm xúc của chính mình.

Hãy thử phản ánh lại cách bạn đang sử dụng 3 hệ thống trên, nghĩ đến cách bạn muốn nó được cải thiện như thế nào, và kể ra 3 điều mà bạn sẽ làm để thực hiện được mong muốn đó.

Sau đây là phần trích dẫn những suy nghĩ của mình trong quá khứ về cách mình sử dụng 3 hệ thống ấy:

4. Đi hỏi sự giúp đỡ khi cần

Nếu bạn cảm thấy quá nặng nề và khó khăn, đừng ngại ngần đi tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh. Kể cả khi bạn nghĩ rằng quanh mình không ai giúp đỡ được, hoặc bạn chưa muốn chia sẻ, thì hãy nhớ là sẽ luôn có sự giúp đỡ từ những người có chuyên môn, vì dụ như các dịch vụ tư vấn tâm lí. Mình hiểu rằng để tiếp cận những dịch vụ chuyên nghiệp như vậy thì cũng phụ thuộc vào cả khả năng tài chính, và đôi khi là từ chính khả năng ngoại ngữ của bạn khi mà người tư vấn nói tiếng anh chẳng hạn. Theo như mình biết, ở Việt Nam cũng có một số đường dây nóng hoặc tổ chức có sự hỗ trợ về mặt tâm lí qua hình thức nói chuyện, nhắn tin. Riêng về việc tư vấn bằng tiếng anh, gần đây mình có thấy trang Betterhelp có kết hợp cùng ca sĩ Ariana Grande để mang đến cho mọi người sự trợ giúp về sức khoẻ tinh thần: https://www.betterhelp.com/ariana/. Mình nghĩ rằng đây là một chương trình rất ý nghĩa, nên nếu bạn thấy mình cần được giúp đỡ như vậy thì hãy tìm hiểu kĩ để đăng kí nhé. Mình rất mong bằng cách này hay cách khác, ai cũng có được cho mình sự an yên trong tâm hồn.

Năm 2020, trong vài tháng đầu tiên khi dịch mới bùng nổ tại Hungary mình đã được nhà trường chuyển cho sống một mình một phòng tại kí túc xá để đảm bảo sức khoẻ cho học sinh. Mình đã gọi điện cho gia đình hàng ngày, có những ngày gọi đến vài lần và kéo dài đến vài tiếng, để mình được nhận sự giúp đỡ về tinh thần. Ngoài ra, mình cũng may mắn được học tập ở một ngôi trường quan tâm đến sức khoẻ tinh thần của học sinh nên đã gửi cho mọi người thông tin về phòng tư vấn tâm lí của nhà trường. Mặc dù thời điểm ấy mình không tìm đến phòng tư vấn như vậy để đươc giúp đỡ và kể câu chuyện của mình, nhưng khi nhìn lại thì có lẽ việc liên lạc với họ cũng đã có thể giúp mình thích nghi với cuộc sống mới trong đại dịch được nhẹ nhàng và êm xuôi hơn.

Mình nghĩ rằng đa số những sự thay đổi tích cực trong thời điểm này sẽ đến từ việc chủ động, chủ tâm tạo cho mình thói quen hàng ngày và dành thời gian để lắng nghe những nhu cầu của cơ thể và tinh thần của chính mình. Chúc bạn và những người xung quanh luôn khoẻ mạnh để cùng nhau đẩy lùi dịch thành công nhé.

Nguồn trích dẫn:

Gilbert (2009). The Compassionate Mind. London: Constable and Robertson. https://www.amazon.com/Compassionate-Mind-Compassion-Focused-Therapy/dp/1849010986

Nagasawa, S., 2020. Tolerance for Uncertainty: A COVID-19 Workbook. http://mncfn.ca/wp-content/uploads/2020/03/Tolerance-for-Uncertainty-COVID19-Workbook.pdf

Bạn có thể đăng kí nhận nội dung và bài viết mới của blog qua email tại đây.

Mình tìm các khoá học miễn phí và xin Financial Aid thành công từ Coursera như thế nào?

Thảo Nguyễn1 Comment

Việc nâng cao hiểu biết và trau dồi bản thân là điều mình tin rằng luôn nên là một trong những ưu tiên để có thể phát triển bản thân. Trong khoảng thời gian cách li và học tập online 100% tại Hungary, mình đã bắt đầu nghĩ đến việc tham gia các khoá học online như một cách để lấp những khoảng thời gian trống và tìm hiểu nhiều hơn về những chủ đề mình hứng thú. Trong bài viết này mình muốn giới thiệu với mọi người về Coursera và cách mình xin Financial Aid (hỗ trợ tài chính) thành công như thế nào đối với những khoá học có chứng chỉ tính phí. Cá nhân mình thấy chỉ riêng việc mình đến từ một nước đang phát triển là Việt Nam cũng đóng góp rất lớn trong việc được nhận hỗ trợ tài chính một cách thành công.

Khoá học được xin hỗ trợ tài chính thành công. Coursera cho hạn 6 tháng để hoàn thành một khoá học sau khi họ chính thức cấp hỗ trợ tài chính.

Coursera là gì?

Coursera là nơi cung cấp các khóa học trực tuyến mở có quy mô lớn (hay còn gọi là MOOCs – Massive Open Online Course). Coursera hợp tác với hơn 200 trường đại học và công ty hàng đầu để mang lại việc học trực tuyến linh hoạt, giá cả phải chăng, phù hợp với công việc cho các cá nhân và tổ chức trên toàn thế giới. Khi bạn ấn vào phần “Explore” sẽ thấy những chủ đề mà trong đó Coursera có cung cấp các khoá học online:

Đọc thêm về Coursera tại đây.

Ba cách để có chứng chỉ miễn phí từ Coursera

Cách 1: Sử dụng Coursera for student (dành cho học sinh/sinh viên)

Chương trình “Coursera for Campus” hỗ trợ học sinh/sinh viên nâng cao các kĩ năng để thêm vào sơ yếu lý lịch với 1 khoá học miễn phí chứng chỉ/năm và không giới hạn số lần hoàn thành khoá học tạo bởi Guided Projects. Chương trình này có hiệu lực khi bạn có thể liên kết email của trường bạn đang theo học với Coursera.

Link của Coursera for Campus Student plan:  https://coursera.org/share/41748f1691f5fea1cbfcbfba67fa1685

Trường mình đang theo học là Budapest Business School và có liên kết được với Coursera, nên khi mình đăng kí 1 khoá học tạo bởi Guided Projects thì sẽ hiện lên thông báo về việc được học miễn phí như hình sau:

Cách 2: Xin Financial Aid (hỗ trợ tài chính) cho các khoá học có chứng chỉ tính phí.

Khi bạn muốn đăng kí theo học 1 khoá học tại trang chủ “My Coursera” như bình thường với chứng chỉ có tính phí thì sau đây sẽ là các bước để bạn được hỗ trợ tài chính lên tới 100%.

Bước 1: Ấn vào nút “Financial aid available” của khoá học như hình sau:

Bước 2: Phần Background Information/Thông tin lai lịch (bắt buộc).

Câu hỏi chính 1: Why are you applying for Financial Aid? (150 words minimum required)
Tại sao bạn xin hỗ trợ tài chính? (bắt buộc tối thiểu 150 từ)

Điều quan trọng nhất là thể hiện cho họ được 2 ý quan trọng nhất:
(1) Tình trạng tài chính (khó khăn) của mình không thể chi trả cho chứng chỉ của khoá học.
(2) Mong muốn và sự đam mê học tập, mở rộng kiến thức.

Những ý chính mình đã viết trong đơn của mình:
• Tình trạng tài chính hiện tại không cho phép mình chi trả học phí của khoá học. Cụ thể: là sinh viên toàn thời gian và chưa đi làm.
• Đến từ một nước đang phát triển là Việt Nam cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến tài chính eo hẹp của mình.
• Mình tin vào sức mạnh của tri thức và mong muốn được học tập bất kể rào cản nào.
• Mình tin vào sứ mệnh và mục đích của Coursera khi muốn giáo dục trở nên dễ tiếp cận với mọi người, và trao cho mình hỗ trợ tài chính thể hiện chính xác điều đó.

Câu hỏi chính 2: How will taking this course help you achieve your career goals? (150 words minimum required)
Khoá học này giúp bạn đạt được những mục tiêu nghề nghiệp như thế nào? (bắt buộc tối thiểu 150 từ)

Hãy cố gắng trả lời được những câu hỏi sau:

• Khoá học giúp bạn học được gì có ích cho ngành học hiện tại của bạn (hoặc những mục tiêu sự nghiệp khác)? Nó giúp bạn mở rộng tầm hiểu biết về những khía cạnh gì? Bạn có thể đóng góp được gì cho ngành học/nghề nghiệp của mình nhờ những kiến thức đó (ví dụ: giải quyết 1 vấn đề, nâng cao nhận thức,…)?
Việc bạn học không chỉ là cho bạn mà là để phần nào giúp xây dựng cho một điều gì đó lớn hơn, tốt đẹp hơn cũng rất quan trọng. Đối với mình, đó thường là mở mang tầm hiểu biết để phục vụ tốt hơn cho ngành học và để đóng góp cho xã hội.
• Nhấn mạnh về việc hoàn thành khoá học giúp bạn có kiến thức vững vàng hơn và giúp bạn xây dựng sự nghiệp trong tương lai. Sau đó hãy kể một vài nội dung chính của khoá học đó mà bạn học được để bổ trợ cho những ý kiến đó.
Ví dụ: Khoá học về du lịch bên vững giúp mình nhìn nhận rõ hơn về việc người dân địa phương và môi trường bị ảnh hưởng tiêu cực như thế nào do sự phát triển của du lịch, từ đó có một cái nhìn toàn cảnh hơn về việc chính phủ, các tổ chức, và cá nhân nên hành động để khiến du lịch trở nên bền vững nhất có thể.
• Chứng chỉ bạn nhận được sẽ có ảnh hưởng tích cực như thế nào đến sự nghiệp của bạn? Phần này mình thường viết ở phần cuối cùng vì mình muốn thể hiện rõ là mình đặt giá trị của cái chung lên trước cái giá trị riêng mà cá nhân mình nhận được (ví dụ: làm đẹp sơ yếu lí lịch).

Một số lưu ý:
• Riêng với “Câu hỏi chính 2”, mình khuyên rằng mọi người hãy học trước và hoàn thành hết ít nhất 1 tuần cho đến nửa khoá học để thực sự hiểu được giá trị mà khoá học có thể mang lại cho sự nghiệp của bản thân. Chỉ đọc giáo trình nhiều khi là chưa đủ thể bạn hiểu rõ những giá trị đó. Ngoài ra, nếu bạn đã bắt đầu học và dành thời gian công sức cho khoá học thì có thể khả năng bạn bỏ dở cũng phần nào ít hơn.
• Nên tự tạo một cấu trúc xin tài trợ tài chính có sẵn của riêng mình để đỡ mất thời gian sau này hơn khi đăng kí cho những khoá học khác. Nội dung chính sẽ khác nhau nhưng cấu trúc thì bạn có thể áp dụng vào mọi đơn. Ít ra thì hãy lưu lại câu trả lời của bạn ở mỗi đơn đăng kí để sau này tiện xem lại nếu cần.
• Phần “Help Us Improve” (Giúp chúng tôi cải tiến) không bắt buộc nhưng mình khuyến khích mọi người vẫn nên điền để họ thấy được tầm quan trọng của việc họ trao cho mình hỗ trợ tài chính.
• Những khoá học khác nhau sẽ có cách xin hỗ trợ tài chính khác nhau (ví dụ như Specialization thì sẽ cần nộp đơn xin tài trợ cho mỗi khoá học nhỏ bên trong nếu muốn có chứng chỉ hoàn thành toàn bộ Specialization).

Cách 3: Tìm các khoá học với ưu đãi trong thời gian có hạn (Limited-Time Offer).

Mình thường lên Google và tìm từ khoá “coursera free courses + tháng + năm” tuỳ vào thời điểm bạn tìm kiếm. Đa số những danh sách về các khoá học có chứng chỉ miễn phí mà mình coi là đầy đủ và hữu ích nhất sẽ có tại The Report by Class Central. Đây là các khoá học sẽ được cung cấp chứng chỉ miễn phí khi bạn đăng kí học tại một thời điểm nhất định. Ví dụ tháng 6 vừa rồi là Pride Month (tháng tự hào dành cho những người giới tính thứ 3 – LGBT) thì Coursera có “Pride Month Celebration” với những khoá học miễn phí về cộng đồng LGBT. Danh sách cụ thể có tại đây.

Mình rất mong rằng những chia sẻ từ trải nghiệm của mình có thể giúp ích được cho bạn. Hãy đừng ngần ngại chia sẻ với mình những trải nghiệm của bạn về việc xin hỗ trợ tài chính từ Coursera nhé.

Bạn có thể đăng kí nhận nội dung và bài viết mới của blog qua email tại đây.

Tư duy tích cực về cơ thể

Thảo NguyễnLeave a comment

Qua nhiều năm trải nghiệm, học hỏi về cách nhìn nhận và tư duy về cơ thể và ngoại hình, mình muốn chia sẻ với mọi người góc nhìn của mình về chủ đề này. Bài viết này dựa trên những trải nghiệm trong cuộc sống cá nhân của mình cũng như những điều mình học hỏi được.

Cá nhân mình từng trải qua rất nhiều khoảng thời gian trong quá khứ mà mình thấy tệ và tự ti về cơ thể mình. Từ việc tìm đến việc ăn uống để giải toả cảm xúc, cho đến việc so sánh bản thân với người khác và hướng đến những hình mẫu về cơ thể dường như không thể đạt được với cấu trúc cơ thể của chính mình. Mình vẫn đang trong một quá trình rất dài trong việc học hỏi, tiếp thu kiến thức trong chủ đề này, nhưng mình mong những chia sẻ về những điều mình đúc kết được có thể giúp ích cho bạn. Bài viết tập trung về tư duy và cách suy nghĩ hơn là những kiến thức chuyên sâu về tập luyện và ăn uống lành mạnh.

Bạn có thể làm gì cho chính bản thân mình để suy nghĩ tích cực về cơ thể?

Theo UN Women (Phụ nữ Liên Hiệp Quốc), phong trào “Tích cực với cơ thể” bao gồm ba điều như sau:

1. Chấp nhận sự đa dạng của tất cả hình dáng cơ thể bất kể khả năng thể chất, kích thước, chủng tộc, giới tính hoặc ngoại hình.

2. Dành sự quan tâm đến con người bên trong của mỗi cá nhân.

3. Từ chối chạy theo tiêu chuẩn vẻ đẹp phi thực thế do truyền thông, văn hoá và xã hội đặt ra.

Ba điều trên cũng chính là những thông điệp quan trọng nhất mình muốn truyền tải và lan toả đến mọi người.

Tiêu chuẩn về vẻ đẹp không phải là một điều bất biến. Những tiêu chuẩn ấy là điều dễ thay đổi theo thời gian và tuỳ theo cách nhìn nhận của số đông ở một thời điểm nhất định. Vậy tất cả chúng ta càng cần nhạy cảm hơn về cách bản thân đánh giá về ngoại hình và học cách nhìn rộng mở hơn về những tiêu chuẩn vẻ đẹp khác nhau. Như bức hình dưới đây, bạn sẽ thấy hình mẫu lí tưởng về cơ thể phụ nữ thay đổi thế nào qua chiều dài lịch sử:

Nguồn: https://greatist.com/grow/100-years-womens-body-image#7

Học cách tự sàng lọc và chủ động lựa chọn những thông tin bản thân tiếp nhận cũng là một điều hết sức quan trọng. Trên mạng, rất nhiều người chỉ luôn thể hiện những gì đẹp đẽ nhất trong cuộc sống của họ, có khi còn đã được chọn lựa và chỉnh sửa kĩ càng. Bởi vậy, khi bạn nhìn vào những nội dung đó, bạn sẽ khó có được một cái nhìn toàn cảnh và chân thực về cuộc sống của họ như thế nào. Hãy chủ động tiếp nhận thông tin về những vẻ đẹp thực tế, đa dạng trong cuộc sống và đừng ngần ngại bỏ theo dõi/chặn những nguồn thông tin mà bạn cho rằng không tích cực, hoặc không mang lại giá trị tích cực cho bản thân mình.

Đi cùng với việc chấp nhận sự đa dạng về ngoại hình của những người khác chính là chấp nhận ngoại hình của chính cơ thể mình. Khi mình chấp nhận rằng cấu trúc cơ thể mình là cha sinh mẹ đẻ đã như vậy, với một chiều cao như vậy, … mình chỉ có thể tập luyện và ăn uống khoa học lành mạnh để trở thành phiên bản tốt nhất và khoẻ mạnh nhất của chính mình; thì khi đó mình sẽ cảm thấy tự do và không có những gánh nặng vô hình đè lên mình nữa.

Hãy học cách yêu thương và biết ơn chính cơ thể mình. Khi mình nghĩ rằng đôi chân đã giúp mình đi đến bao nhiêu nơi và gặp bao nhiêu người mới, đôi mắt này giúp mình cảm nhận cuộc sống đầy màu sắc xung quanh, và đôi bàn tay này giúp mình viết ra những dòng này và mang thông điệp đến bạn là mình lại tràn đầy lòng biết ơn với cơ thể mình có.

Tất cả đều là một quá trình. Chỉ cần bạn bắt đầu từng bước một, từng ngày một để trau dồi bản thân và yêu thương chính mình từ bên trong thì sớm muộn gì bạn cũng có được cho mình sự bình yên và tích cực với ngoại hình.

Bạn có thể làm gì để lan toả sự tích cực về cơ thể đến cho người khác?

Hãy hành xử một cách văn mình và tế nhị. Đừng bình phẩm về cơ thể người khác, bất kể là ở nơi công cộng và công khai hay trong những nhóm kín.

Một khi đã là những lời bình phẩm không mang tính xây dựng, thì bất kể nó ở dưới dạng một câu hỏi hay một lời đùa, đều không nên nói ra. Hãy đừng suy nghĩ rằng nếu không nhiều người biết đến ý kiến của bạn thì bạn có thể thoải mái nói những điều đó với một nhóm nhỏ ít người. Điều quan trọng nhất là những lời bình phẩm tiêu cực không diễn ra và lan rộng, chứ không phải việc bạn có thể “giấu” nó đi chỉ vì lời nói ngoài đời không được ghi lại hay việc bạn không có nhiều người lắng nghe tại một thời điểm nhất định.

Đừng nghĩ bạn nói có 1 lần thì có sao đâu, hay người ta “được” bạn bình phẩm bông đùa là họ cũng thích mà giả vờ tỏ vẻ khó chịu. Bất kể trong mắt bạn thì họ đẹp hay không, và bạn nghĩ rằng câu nói của mình không gây hại gì, thì luôn nhớ rằng điều quan trọng là sự văn minh, tế nhị và tử tế. Tin mình đi, không ai có nhu cầu bị bình phẩm và bông đùa về ngoại hình ở dưới bất kì hình thức nào!

Tự đánh giá lại tiêu chuẩn về vẻ đẹp của chính mình và không áp đặt nó lên người khác.

Như mình đã truyền tải ở phía trên, mỗi người đều có một ngoại hình khác nhau và những tiêu chuẩn về cái đẹp khác nhau. Điều bạn có thể làm khi sống trong một thế giới với sự đa dạng như vậy thì hãy học cách tôn trọng người khác, cả về ngoại hình lẫn ý kiến của họ. Tất cả mọi cuộc tranh luận mang tính xây đựng đều có thể diễn ra, chỉ cần bạn luôn bình tĩnh và truyền tải trông điệp một cách văn minh. Bạn luôn có quyền tự do ủng hộ tiêu chuẩn về vẻ đẹp mà bạn thích, nhưng đừng áp đặt nó lên người khác.

Khi quan tâm đến sức khoẻ của người khác, hãy tìm cách tế nhị và văn minh để bộc lộ điều đó qua lời nói và hành động.

Mình thấy rằng việc mở đầu câu chuyện bằng việc nói đến ngoại hình béo lên hay gầy đi lại là một việc không phải hiếm gặp ở Việt Nam. Bởi vậy, mỗi người cần tự nhận thức trước về chuyện bình luận được cho là xã giao và “bình thường” này là một điều mà ít nhiều cần thay đổi. Có những người thực sự quan tâm đến sức khoẻ của người đối diện nên mới đề cập như vậy, nhưng cần có những cách bộc lộ tế nhị hơn. Thay vì mở đầu câu chuyện như trên, bạn có thể để chủ đề này lại sau và bộc lộ thiện chí của bạn đến từ sự quan tâm đến sức khoẻ của họ, thay vì ngay lập tức hỏi mà không để ý đến việc họ có thoải mái đón nhận hay không. Một khi người đối điện đã có ý muốn tránh hoặc đổi chủ đề trò chuyện thì hay nghe theo họ chứ đừng nhất quyết đào sâu hơn. Sự quan tâm cũng cần có giới hạn khi người nhận đã bộc lộ cái chừng mực đó với bạn.

Đề cập, học hỏi, lắng nghe và lan toả những thông điệp tích cực về ngoại hình

Những hành động đơn giản như: lắng nghe một người khi họ gặp những khó khăn trong việc kiểm soát cân nặng; tìm kiếm, chia sẻ những thông tin hữu ích để góp phần tạo nên một cộng đồng tích cực hơn; dám nói lên suy nghĩ của bản thân và ngăn chặn những hành động tiêu cực của người khác;… đều đáng trân trọng và nên được lan toả rộng hơn.

Mình mong rằng cả mọi người hãy cũng cố gắng tạo dựng nên một xã hội công bằng và an toàn hơn để tất cả chúng ta đều được sống một cách thực sự tự do và thoải mái. Tất cả đều bắt đầu từ việc tự trau dồi chính bản thân mình, tìm hiểu thêm về tích cực với với cơ thể từ những nguồn thông tin đáng tin cậy, áp dụng những kiến thức đó vào thực tế và lan toả những thông điệp đó tới nhiều người hơn nữa.

Ảnh bìa bởi Juan Manuel Aguilar trên Unsplash.

Bạn có thể đăng kí nhận nội dung và bài viết mới của blog qua email tại đây.

“Nhà làm giày” – Cửa hàng nhỏ của gia đình mình

Thảo NguyễnLeave a comment

Mình sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, trong gia đình mà bố mẹ là những người lao động chân tay. Bố mẹ đã dạy mình vô vàn điều trong cuộc sống, và một trong những điều mình hiểu từ rất sớm, khi vẫn còn đi học mẫu giáo, đó là niềm tự hào về công việc xuất phát từ lao động chân chính. Nếu để mô tả đầy đủ về công việc của bố mẹ mình thì đó là làm chủ một cửa hàng nhỏ bán giày nam và sửa giày dép ở một ngõ nhỏ tại Hà Nội. Nhưng để nói gọn lại và cũng như cách khách hàng và mọi người xung quanh hay gọi thì đơn giản là “nhà làm giày”.

Năm mình sinh ra cũng là năm mà bố mẹ mở cửa hàng giày ngay tại tầng một của ngôi nhà nơi gia đình mình sinh sống. Bởi vậy, chỉ cần nhìn tuổi của mình là mọi người luôn biết được gia đình mình đã theo nghề làm giày được lâu năm đến thế nào. Suốt 21 năm, bố mẹ mình đã thay đổi rất nhiều khía cạnh trong việc kinh doanh để cố gắng duy trì nguồn thu nhập ổn định nuôi sống cả nhà. Mình nhớ ngày mình học mẫu giáo thì bố mẹ đã từng dành một không gian nhỏ gần cửa ra vào để dựng bốt điện thoại (khi mà điện thoại di động còn chưa hề phổ biến) để kiếm thêm thu nhập. Ngày ấy gia đình mình còn tự làm giày theo yêu cầu của khách bằng việc căn đo đong đếm lắp ráp từng bộ phận của một đôi giày da theo số đo của họ. Bố mẹ còn bán giày trẻ em, guốc dép dành cho phái nữ, và có thể còn vô vàn những chi tiết khác mà một đứa bé như mình ngày ấy không nhận ra. Sau từng ấy năm, đến giờ thì cửa hàng giày còn lại đúng những chiếc tủ áp toàn bộ vào ba phía tường để trưng bày giày nam, một chiếc tủ di động nho nhỏ bên ngoài trưng bày phụ kiện chăm sóc giày, và phần không gian còn lại dành cho việc sửa chữa giày dép.

Thế con gái của nhà làm giày thì sẽ như thế nào? Đó là việc từ ngày bé đã được bố mẹ chở qua các con phố Hà Nội để nhập những mẫu giày mới và tìm mua những nguyên vật liệu hỗ trợ cho quá trình sửa chữa giày cho khách. Mặc dù khi đến nơi thì mình chỉ ngồi trên xe máy đợi bố mẹ ở bên ngoài cửa hàng, nhưng được rong ruổi khắp nơi, nói chuyện trên trời dưới biển sau tay tái của bố thì luôn là những giấy phút mình trân quý. Khi nào mà đi qua phố Tràng Tiền trên đường về nhà thì bố mẹ còn mua kem cho mình ăn nữa. Tiếp theo sẽ là việc trông cửa hàng giúp bố mẹ khi họ bận. Ngày bé thì mình sẽ trông cửa hàng cùng anh trai để phụ gia đình như thế, sau này lớn hơn, khoảng cấp 2 trở đi là mình sẽ trông một mình. Đến giờ mình vẫn nhớ câu mình luôn nói với khách: “Bố mẹ cháu đang đi vắng một lúc, cô/chú sửa giày thì cứ bảo cháu cần sửa chỗ nào rồi cháu báo lại với bố mẹ ạ. Một đến hai ngày nữa cô/chú quay lại nhận giày ạ.”; hoặc là “Cô/chú cứ xem giày mới thoải mái. Bố mẹ cháu đi vắng một lúc sẽ quay lại ngay ạ”.

Nhà chuyên về giày dép nên tất cả giày dép của các thành viên trong gia đình luôn được “nâng cấp” cho thật chắc chắn bằng việc khâu đế, dán dế, … để có thể đi được lâu bền hơn. Bố mẹ mình mang rất nhiều tình cảm cho mình vào từng mũi khâu, bất kể là ngày mình đi học cần sửa giày dép ngay tức thì để còn đến trường ngày hôm sau, hay là khi mình chuẩn bị bay đi du học với chiếc cặp sách cần khâu chèn đường chỉ có sẵn để tăng sức bền khi sử dụng. Mình luôn thấy được sự hy sinh của bố mẹ khi làm theo nghề giày với mong muốn cả gia đình có một nhập ổn định và hai anh em mình có cuộc sống tốt hơn. Những điều mình nhận ra về sự hy sinh và cố gắng của bố mẹ đến từ ngày mình còn bé lắm rồi. Hồi mẫu giáo mình rất hay được các cô ở trường cho đi diễn văn nghệ với các bạn, đồng nghĩa với việc vào ngày biểu diễn thì mẹ mình sẽ trang điểm cho mình một chút để lên sân khấu. Có một lần mẹ đánh phấn má bằng tay trần, mình đã kêu lên rằng tay mẹ ráp nên làm má con hơi đau. Mẹ bảo do mẹ làm việc nên tay mới như thế, và từ các lần sau mẹ dùng bông đánh phấn để trang điểm cho mình đi biểu diễn. Một thời gian sau mình mới nhận ra rằng hoá ra không chỉ đơn giản là sự thô ráp, mà tay của cả bố và mẹ mình đều đã gần như không thấy nổi vân tay do sử dụng hoá chất, keo dán hàng ngày để sửa chữa giày cho khách. (Vì thế mà bây giờ ai gặp bố mẹ mình ở cửa hàng cũng sẽ thấy cả hai đeo găng tay để hạn chế sự tiếp xúc với các hoá chất đấy).

Một điều thú vị về cửa hàng giày của gia đình mình đấy là suốt 20 năm, cửa hàng chỉ đóng cửa nghỉ vào đúng ba ngày đầu tiên của Tết Nguyên Đán. Năm nào cũng cứ vào mùng 4 Tết, mình ngủ dậy với không khí Tết tràn ngập xung quanh, đi xuống dưới nhà đã thấy mẹ dậy từ lâu và mở cửa hàng rồi. Trong năm thì bất kể có ngày bận rộn với công việc không-thể-bỏ khác đến thế nào, chưa có ngày nào mà gia đình mình không cố gắng mở được vài ba tiếng. Việc mình cố gắng đi tìm cái mình yêu thích để học tập và làm việc cũng một phần từ sự ủng hộ của gia đình khi cho mình sự tự do quyết định cuộc sống của mình, một phần cũng là từ việc thấy bố mẹ mình có được sự yêu thích với nghề làm giày mà bố mẹ chọn. Công việc nào cũng có khó khăn, thách thức của riêng nó, nên nếu mà mình có được sự yêu thích trong đó thì cái vất vả sẽ phần nào bớt đi nhỉ?

Sửa một đôi giày không chỉ đơn thuần là để kiểm tiền. Bố mẹ mình đã nói “cố làm để trả giày cho khách” qua rất nhiều năm, vừa là để giữ uy tín cho cửa hàng, vừa là vì bố mẹ mình biết công việc sửa chữa ấy lại có thể quan trọng đến thế nào với họ. Có những gia đình mà mỗi người chỉ có một đôi giày tốt nhất dành để đi học, đi làm. Khi họ mang giày đến cho nhà mình sửa tức là họ không có gì để đi đến nơi làm và trường học nữa. Vậy nên dù có những ngày mình muốn bố mẹ đóng cửa hàng để có đủ thời gian nghỉ ngơi, nghe mẹ nói rằng: “Sửa giày cho con chú này vì con chú ý chỉ có mỗi một đôi giày để đi học ngày mai thôi” là mình lại ngoan ngoãn: “Vâng ạ. Mẹ cố làm xong sớm rồi còn đi ngủ nhé.” Khi mình làm việc vì giá trị tốt đẹp mà mình có thể mang lại cho người khác thì công việc dường như cũng trở nên ý nghĩa hơn.

Sau tất cả, điều mình luôn ghi nhớ đó là ngành nghề nào cũng đáng trân trọng khi nó xuất phát từ lao động chân chính, dù là có nhỏ bé, giản đơn, như chính công việc sửa chữa và bán giày dép của gia đình mình. Đến cuối ngày thì gia đình vẫn luôn là một trong những động lực lớn nhất để mình cố gắng hơn trong cuộc sống. Mình mong rằng dù bạn ở đâu, có ở cạnh gia đình và người thân hay ở cách xa ngàn cây số, thì cũng có cho bản thân một chỗ dựa tinh thần thật vững chắc qua những khó khăn thử thách bạn trải qua.

Ảnh bìa bởi rupixen.com trên Unsplash.

Bạn có thể đăng kí nhận nội dung và bài viết mới của blog qua email tại đây.

6 kênh YouTube về sự năng suất và lối sống mà mình yêu thích

Thảo NguyễnLeave a comment

Hiện nay có rất nhiều kênh Youtube chất lượng, nổi tiếng, đa dạng và phong phú mà mọi người có thể chọn tuỳ vào sở thích cá nhân của mỗi người. Sau đây là danh sách về những kênh YouTube về sự năng suất và lối sống mà mình yêu thích và xem nhiều nhất (2 kênh tiếng việt và 4 kênh tiếng anh). Lựa chọn của mình với những kênh sau đây là dựa vào sự phù hợp với bản thân và những giá trị tích cực mà người tạo nội dung đem lại cho cuộc sống của mình qua một khoảng thời gian dài. 

Gần đây mình hiểu ra là sự sáng tạo không hẳn là luôn về sự mới lạ độc nhất, mà sự sáng tạo vốn đã mang trong nó sự tổng hợp của những kiến thức mà những người đi trước đã tìm ra. Bởi vậy, những kênh YouTube mình yêu thích thực sự rất tuyệt trong việc nói lại những cái đã cũ theo một cách rất mới. Họ tổng hợp lại những điều quan trọng bậc nhất cần nói đến ở một chủ đề nhất định, mang đến những góc nhìn của riêng họ, và cùng với đó là cách tạo dựng video hấp dẫn, hút mắt người xem.

1. The Present Writer (Chị Chi Nguyễn)

Chị Chi là tiến sĩ giáo dục tại Mỹ với kênh youtube, podcast và blog về chủ nghĩa tối giản và bài học cuộc sống. Hiện tại mình thấy chị tập trung vào chủ đề giáo dục và học tiếng anh nhiều nhất trên YouTube. Mình rất khuyên mọi người nên dành thời gian để đọc blog và nghe podcast của chị nữa vì mình tin rằng những giá trị chị mang lại cho cộng đồng là rất lớn. Chị Chi là người đã truyền cảm hứng cho mình nhiều nhất trong việc xây dựng blog cá nhân và bước ra khỏi vùng an toàn của mình để làm những điều mình yêu thích. 

2. Nguyen N’ Ngoc

Chị Ngọc là một giáo viên dạy IELTS tại Hà Nội, người mà mình vô cùng kính trọng, yêu quý và biết ơn. Kênh Youtube của chị là về kể chuyện và chia sẻ những gì chị thích trong cuộc cá nhân. Hiện tại các video tập trung vào review sách. Điều mình rất yêu thích đó là cách chị bình luận sách vô cùng sâu sắc, kết nối với những bài học trong cuộc sống thú vị và có chiều sâu nhưng vẫn luôn để lại cho người xem khoảng không để họ tự suy ngẫm và thưởng thức cuốn sách đó. 

Từ chị, mình luôn luôn được truyền cảm hứng để sống tốt hơn, trân trọng những cảm xúc và trải nghiệm trong cuộc sống, và nhiều nhất chính là một tinh thần không ngừng học hỏi và trau dồi tri thức của bản thân. Mình không nghĩ rằng mình sẽ có thể bao giờ diễn tả được sự biết ơn và trân quý của mình đối với chị, nên có lẽ điều duy nhất giúp mình thể hiện được đó là mang những điều chị làm và viết đến với nhiều người hơn để họ cũng học được những giá trị tốt đẹp từ chị.

Blog cá nhân của chị Ngọc: NGN – Ngoc’s green nook
Facebook page: Simple lelts_Ms.Ngoc (dành cho những người muốn hỏi mình là ngày trước mình học IELTS 8.0 ở đâu).

3. Ali Abdaal

Anh Ali là một người đã tốt nghiệp Đại học Cambridge ngành y. Nội dung video hướng đến mục đích giúp người xem có một cuộc sống vui vẻ, lành mạnh và năng suất hơn. Từ những video trên kênh YouTube này, mình đã học tập và quản lí thời gian một cách hiệu quả hơn và được truyền cảm hứng để theo đuổi việc xây dựng blog cá nhân (cùng với chị Chi Nguyễn). Ngoài chủ đề về sự năng suất, kênh cũng có những chủ đề khác như câu lạc bộ sách, công nghệ và đầu tư tài chính.

4. Elizabeth Filips

Chị Elizabeth là một sinh viên ngành y và nghệ sĩ đang sinh sống tại London. Chị có những cách nhìn về cuộc sống và nghệ thuật rất thú vị và sâu sắc. Không khí video luôn tạo cho mình một cảm giác thư giãn và trầm lắng. Một trong những điều mình học được từ chị đó là hãy tạo và mang giá trị đến cho người khác trước khi nghĩ đến việc mình nhận lại được gì. 

5. Jenn Im

Chị Jen là một người Mỹ-Hàn. Mình rất thích những playlist của chị về sách, bài học cuộc sống, kinh doanh và vlogs. Video của chị, đặc biệt là vlog và video về chủ đề bài học cuộc sống, khiến mình cảm thấy chị Jen như một người bạn, người chị mà mình có thể học hỏi theo và đồng cảm được với những khó khăn cũng như suy nghĩ của chị. Cách chị dẫn dắt người xem và dựng video cũng thể hiện khả năng kể chuyện (storytelling) tuyệt vời, vừa mang đến sự thư giãn vừa chứa đựng những thông tin hữu ích.

6. The School of Life 

Kênh “The School of Life” sản xuất những video được tạo bởi các nhà tâm lý học, triết học và nhà văn. Họ tận tâm giúp mọi người có cuộc sống an yên và kiên cường hơn qua những video ngắn có độ dài từ 5 đến 10 phút. Một số nội dung bao gồm nghệ thuật, văn học, lịch sử, những ý tưởng lớn, các mối quan hệ và bản thân. Cá nhân mình thì mình thích xem video về chủ đề bản thân (self) vì nội dung giúp mình nhìn nhận và phản ánh lại chính mình tốt hơn, nhìn ra được đâu là điều mình cần cải thiện và cách để cải thiện như thế nào.

Mong rằng bạn sẽ thấy thông tin mình chia sẻ là hữu ích.

Ảnh bìa bởi Alexander Shatov trên Unsplash.

Bạn có thể đăng kí nhận nội dung và bài viết mới của blog qua email tại đây.

Sự sẻ chia, giúp đỡ và bắt đầu

Thảo NguyễnLeave a comment

Sau nhiều năm cố gắng học và áp dụng lối tư duy cùng thắng, mình chỉ muốn trích dẫn lại câu nói rất hay mà mình tâm đắc: “Nếu bạn muốn đi nhanh, hãy đi một mình. Nếu bạn muốn đi xa, hãy đi cùng nhau” (Tục ngữ Châu Phi). Có thể là ai cũng có những điều cần giữ lại cho riêng mình, nhưng mình tin tưởng rằng sẻ chia kiến thức và những trải nghiệm sống sẽ luôn mang lại những giá trị tốt đẹp cho cả người được nhận và người cho đi.

Mình cảm thấy rằng mình đi hỏi sự giúp đỡ nhiều hơn là mình đi giúp người khác, và mình muốn thay đổi điều ấy. Đã từ rất lâu mình nung nấu ý định làm gì đó, viết gì đó, tạo nên một cái gì đó để chia sẻ những trải nghiệm và kinh nghiệm của mình trên quá trình tập làm người lớn và phát triển bản thân này. Nhưng cũng từng đấy thời gian mình nghĩ ra đủ lí do để cản bản thân mình lại. Mình nghĩ rằng mình có là ai đâu mà chia sẻ, rằng mình sẽ đối mặt với những sự chỉ trích và đánh giá thế nào về những điều mình nói/viết, và vô vàn những băn khoăn trăn trở khác. Rồi mình lại nhớ lại rằng điều gì mình cũng có thể học được, chỉ cần mình có đủ ý chí và cố gắng, từ việc làm sao để đối mặt với chỉ trích cho đến tự tạo dựng blog một cách nghiệp dư như chính bài viết bạn đang đọc ngay lúc này.

Cuối cùng thì mình vẫn ở đây và viết những dòng này sau hơn 1 năm sống trong đại dịch COVID-19 toàn cầu. Mình đã học được rất nhiều qua những suy nghĩ về bản thân, môi trường xung quanh, những mối quan hệ trong cuộc sống, và qua những va vấp để trưởng thành. Với những lí do cá nhân, mình đã chọn cách sống rất khép kín trong những năm vừa qua. Mình may mắn vì bất kể ở trạng thái nào thì mình cũng luôn có những người tốt ở đó ủng hộ mình, giúp mình vượt qua khó khăn và sẻ chia niềm vui với mình (dù ở ngay cạnh nhau hay là cách xa đến ngàn cây số). Tuy vậy, sau từng ấy thời gian đi du học, sống khá tách biệt và khép kín, mình thấy mình cần thay đổi. Sự biết ơn của mình dành cho những người đã giúp đỡ mình trong bất kể điều gì trong cuộc sống là quá lớn. Mình chỉ mong mình cho đi được phần nào lòng tốt mình đã và đang nhận được ấy. Vượt qua những nỗi đắn đo, qua trang web này mình sẽ chia sẻ nhiều hơn những điều mình học được và trải nghiệm trong cuộc sống. Dù có những điều mình còn có hạn chế và chưa thể giúp đỡ, mình sẽ tìm những nguồn thông tin hữu ích để chia sẻ.

Có thể khi bạn đọc bài viết này, bạn sẽ thấy trang web này sơ sài. Mình mong bạn hiểu và ủng hộ mình rằng mình đang trong quá trình tự học hỏi và rồi mình sẽ cải thiện và phát triển nó từng ngày. Khi viết bài viết đầu tiên này, mình không còn đợi cho đến khi mình phải tạo lập được một trang web trông thật tốt như mình tưởng tượng nữa. Mình chỉ viết vì sự thôi thúc muốn sẻ chia, kết nối và học hỏi của mình quá lớn. Mong rằng trong tương lai khi bạn còn ghé thăm, bạn sẽ thấy những thay đổi tích cực và sự phát triển của web cũng như của mình.

Cảm ơn bạn rất nhiều vì đã dành thời gian lắng nghe tâm tư những suy nghĩ của mình. Thời gian với ai cũng thật quý giá, nên mình còn biết ơn hơn khi bạn dành nó cho một trang web mới thế này. Mình rất mong nhận được phản hồi từ bạn để cải thiện web và bản thân hơn. Nếu có gì muốn trao đổi thì đừng ngại liên lạc với mình nhé!

Bạn có thể đăng kí nhận nội dung và bài viết mới của blog qua email tại đây.