Cập nhật mới nhất: 07/07/2024 (Phần 7)
Mình tin rằng ai trong chúng ta cũng khao khát được phát triển chính mình. Trong hành trình tự học và nâng cao trình độ, việc tận dụng các tài nguyên học trực tuyến như Coursera (gồm Audit Course và Financial Aid) là bước đi đầu tiên và quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bản thân và mở ra cánh cửa của kiến thức mới. Mình viết bài blog ngày hôm nay với mong muốn nó có thể trở thành “cuốn cẩm nang” cho mọi người khi quyết định học và đạt được các chứng chỉ online. (Năm 2023 mình đã xin Financial Aid thành công 10 khoá học để được cấp chứng chỉ miễn phí từ Coursera). Dưới đây sẽ là những hướng dẫn chi tiết mà mình góp nhặt được từ chính kinh nghiệm cá nhân học online suốt thời gian qua. Nội dung chính của bài blog sẽ gồm những phần sau:
- Phần 1: Tóm tắt các nội dung chính qua ảnh.
- Phần 2: Giới thiệu về các nền tảng học trực tuyến
- Phần 3: Xác định kỹ năng, kiến thức cần học phù hợp với định hướng của bản thân
- Phần 4: Cách tìm chọn khoá học phù hợp trên Coursera
- Phần 5: Cách xin Financial Aid (Hỗ trợ tài chính) thành công
- Phần 6: Kết quả & Tips tự học online
- Phần 7: Chương trình STIC Talent Mobility Portal
Phần 1: Tóm tắt các nội dung chính qua ảnh.
Phần 2: Giới thiệu về các nền tảng học trực tuyến
Một điểm chung của các nền tảng học trực tuyến chính là thường bạn sẽ không mất phí khi tham gia các khóa học mở dưới dạng audit (một dạng học thử). Với cách này thì bạn sẽ không được truy cập các bài tập được chấm điểm và không có chứng chỉ khi đã hoàn thành khoá học. Nếu cần đăng ký subscription, thường mọi người có thể tìm được chương trình giảm giá cho học sinh hoặc chờ đến các đợt giảm giá đặc biệt. Mình khuyên mọi người nên follow các trang mạng xã hội của họ để được cập nhật sớm nhất về các đợt giảm giá này. Ví dụ như Coursera thi thoảng sẽ có đợt sale subscription 1 đô cho 1 tháng dành cho người mới tham gia. Điều cần thiết là mọi người kiểm tra chi tiết của các khóa học cụ thể và chính sách của nền tảng để có thông tin chính xác nhất, bởi các dịch vụ và chính sách có thể thay đổi theo thời gian.
Một số nền tảng học trực tuyến lớn mà mình có biết đến như sau:
| Nền tảng | Mục tiêu đào tạo chính | Cung cấp chứng chỉ miễn phí hay không? | Cung cấp chứng chỉ thông qua đăng ký subscription hay không? |
| Coursera | Có cho một số khóa học nhất định | Có | |
| edX (được thành lập bởi Đại học Harvard và MIT) | Không | Có | |
| LinkedIn Learning (trước đây là Lynda.com) | Có cho một số khóa học nhất định | Có | |
| Grow with Google | Đào tạo kỹ năng kỹ thuật số miễn phí. Cung cấp Online courses, Products & tools, Live events, Guides | – | – |
| Google Analytics Academy | Thu thập và phân tích dữ liệu thông minh | Có | – |
| Google Digital Garage | Đào tạo kỹ năng kỹ thuật số miễn phí. | Có, cho khóa học về tiếp thị kỹ thuật số (digital marketing) | – |
| Google Skill Shop | Tiếp thị kỹ thuật số (digital marketing) | Có | – |
| Udemy | Không. Tuy vậy, trong những nhóm như Free udemy and Coursera Courses trên Facebook có các bài đăng về coupon tham gia khoá học miễn phí. | Có | |
| DataCamp | Khoa học dữ liệu (Data science) | Không | Có |
| Udacity | Công nghệ | Không | Có |
| Harvard OCW | Khoa học máy tính và lập trình. Nội dung khóa học và bài tập hoàn toàn giống như trên edX. Điểm khác biệt là chứng chỉ miễn phí không liên quan đến việc xác minh ID. | Có (chứng chỉ không có xác minh ID) | – |
| Skillshare | Lĩnh vực sáng tạo như thiết kế, nhiếp ảnh, minh họa và viết. | Không | Có |
Mình mới chỉ trải nghiệm học ở khoảng một nửa trong số các nền tảng trên. Hiện tại thì mình có trải nghiệm học nhiều nhất trên Coursera, lí do chính bao gồm:
- Đây là một trong những nền tảng học trực tuyến uy tín nhất, nhiều người biết đến. Các khoá học được xây dựng và giảng dạy với sự hợp tác của các giảng viên, các trường đại học và công ty hàng đầu thế giới. Ví dụ như Google, Microsoft, Stanford University,…
Có nhiều lựa chọn để học trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ các khóa học đơn lẻ đến các bằng cấp (full degree), nhiều chứng chỉ trong số đó có giá trị học thuật và được công nhận.
Và điều quan trọng không kém đấy là việc mình có thể xin hỗ trợ tài chính (Financial Aid) một cách thành công nhiều lần để được cung cấp chứng chỉ miễn phí. Là là một người trẻ cần minh chứng về việc mình thực sự có dành thời gian và công sức để trau dồi bản thân cho những kỹ năng nghề nghiệp quan trọng, thì việc được nhận chứng chỉ là có quan trọng với mình. Tất cả các nền tảng trên đều có thể mang lại kiến thức, nhưng Coursera là nơi cho mình khả năng nhận chứng chỉ nhiều nhất (10 lần trong năm 2023) và hỗ trợ cao nhất (100%) với số tiền bỏ ra ít nhất (0 đồng). Mình nghĩ đơn giản là: Nếu đằng nào cũng cùng một công học cho ấm vào thân, tội gì không lấy chứng chỉ miễn phí? 😊
Phần 3: Xác định kỹ năng, kiến thức cần học phù hợp với định hướng của bản thân
Bước đầu tiền và cũng là một bước vô cùng quan trọng: Xác định được những kỹ năng, những mảng kiến thức cần thiết nhất phục vụ cho định hướng nghề nghiệp của bản thân. Để tìm được đâu là một số kỹ năng trọng yếu được lặp đi lặp lại nhiều nhất trong ngành nghề mình mang muốn thì mình đã thử một số cách như sau:
- Tìm kỹ năng cần thiết qua việc đọc các mô tả công việc mình mong muốn/đang làm.
Khi bạn đọc càng nhiều bài đăng tuyển việc, càng nhiều mô tả công việc thì bạn sẽ nhận ra rằng có những kỹ năng nhất định mà bên nhân sự luôn viết ra và yêu cầu từ ứng viên. - Xem trang LinkedIn của những người đang làm trong vị trí, ngành nghề mình hướng đến.
Ở đây không chỉ là để tìm hiểu công việc đó cần kỹ năng chủ đạo nào, mà còn là xem họ đã có những chứng chỉ nào, đạt được qua nền tảng hay các bài kiểm tra nào. Từ đó mình có thể chọn lọc và học chính những chứng chỉ đó. Nếu muốn chi tiết hơn nữa thì bạn có thể nhắn tin trực tiếp để hỏi họ rằng công việc hằng ngày của họ thực sự cần sử dụng những kỹ năng, phần mềm, dụng cụ nào. - Tìm đọc các trang web, hội nhóm tổng hợp các khoá học online
Ví dụ: Class central - Tìm đọc các bài viết/báo cáo về những kỹ năng cần thiết nhất hiện nay.
Bạn có thể lên Google và tìm các từ khoá như: Top Skills in Demand/Job Skills/Most In-Demand Skills/High-Income Skills (+ Ngành nghề) + Năm
Ví dụ:
– Job Skills of 2023 Report và 7 High-Income Skills Worth Learning in 2024 của Coursera.
– The Most In-Demand Skills of 2024 của LinkedIn.
Phần 4: Cách tìm chọn khoá học phù hợp trên Coursera
Các dạng chương trình học trên Coursera
Ở trên Coursera họ cung cấp rất nhiều dạng chương trình học (Learning Product) với 4 mức độ: Beginner (Người mới bắt đầu), Intermediate (Trung cấp), Advanced (Nâng cao) và Mixed (Hỗn hợp) như hình dưới đây.
Tuỳ nhu cầu và mục đích của mội người, các bạn có thể lựa chọn dạng khoá học phù hợp với chính mình. Cá nhân mình đã học qua 4 dạng và rút ra kinh nghiệm như sau:
Dạng 1: Guided Projects (Dự án có hướng dẫn): Học khá cơ bản, nhanh (dưới 2 tiếng), có các bài hướng dẫn thực hành, phù hợp cho những ai cần chứng chỉ gấp hoặc muốn tìm hiểu cơ bản về một chủ đề nhất định.
Dạng 2: Course (Các khóa học): Giảng dạy bởi những người hướng dẫn hàng đầu với các bài tập, video và diễn đàn thảo luận được chấm điểm.
Dạng 3 và 4: Specializations (Chuyên ngành) và Professional Certificates (Chứng chỉ Chuyên nghiệp) (từ đây mình sẽ gọi tắt là S&PC): Một khi bạn đã xác định được một chủ đề, kỹ năng, mảng kiến thức bạn muốn học từ cơ bản đến chuyên sâu, đủ để có một chứng chỉ nghe khá “xịn sò” trên CV, thì đây là dạng bạn có thể cân nhắc đầu tư thời gian học. Do mỗi S&PC đều bao gồm nhiều khoá học, thời gian hoàn thành có thể sẽ lên tới 6-12 tháng.
Cách tìm chọn khoá học phù hợp
Bước 1: Bạn có thể tìm thẳng điều mình muốn học trong phần tìm kiếm, hoặc vào phần Explore → Browse all subjects → Online Course Catalog and Directory để xem cụ thể hơn các chủ đề và kỹ năng phổ biến.
Ví dụ: Mình chọn Data Science → Data Analysis → Từ đây bạn có thể xem Những chủ đề phổ biến trong ngành như Excel, Power BI, Tableau, VBA, MATLAB, …
Bước 2: Từ đây, bạn có thể sử dụng bộ lọc để chọn chương trình phù hợp nhất. Ví dụ: Language, Level, Duration, Learning Product.
Ví dụ: Với kỹ năng “statistical analysis”, mình muốn học bằng Tiếng Anh, mức Cơ bản, dạng Professional Certificates, học trong 3 đến 6 tháng. Phần kết quả tìm kiếm sẽ ra như sau:
Bước 3: Những điểm mình cân nhắc nhất khi mình lựa chọn một khoá học hay S&PC:
Ở đây ví dụ của mình là IBM Data Analyst Professional Certificate.
- Đánh giá xếp hạng (tính trên thang điểm 5), Số người phê bình, Số người đăng ký học (với các khoá học mới thì số người đăng ký có thể vẫn chưa cao)
- Người hướng dẫn, đối tác xây dựng khoá học (Tên tuổi lớn như Google, IBM, Microsoft, Meta, các trường đại học hàng đầu,…)
- Độ dài khoá học (bao nhiêu khoá, trong bao nhiêu lâu)
- Tên của khoá học (kỹ năng mình muốn học được hiển thị rõ ràng nhất)
Ví dụ: Mình muốn học Excel phục vụ cho việc sử dụng các công thức và hàm, các thao tác dữ liệu, phân tích dữ liệu và trình bày kết quả theo cách thân thiện với người dùng, thì khoá học Excel Skills for Business của Macquarie University là rất phù hợp. Nhưng nếu một người khác muốn học cả về MySQL nữa thì khoá học Excel to MySQL: Analytic Techniques for Business của Duke University sẽ có thể phù hợp với họ hơn. - Đọc giới thiệu về chương trình học (About) và chi tiết các khoá học (Courses – phần quan trọng nhất): Xem được nội dung khoá học, những kỹ năng cụ thể được dạy trong từng khoá
Ví dụ: Chương trình học của IBM Data Analyst Professional Certificate bao gồm 9 khoá, từ “Introduction to Data Analytics” cho đến “IBM Data Analyst Capstone Project”. Ảnh dưới là 5 khoá đầu tiên của Professional Certificate này:
- Khi mở một khoá học riêng lẻ ra, mình sẽ xem phần Modules để biết chi tiết của mỗi phần sẽ gồm những kiến thức gì, dạng kiểm tra là gì (bài tập thực hành hay là bài quiz/câu đố)
Ví dụ: Khi ấn vào khoá Introduction to Data Analytics trong ảnh trên, mình thấy khoá có 5 modules với thông tin về tổng số video, bài đọc, bài quiz và thời gian hoàn thành ước lượng.
Các khoá học Audit
Mở rộng cho nội dung bên trên, nếu đã đọc tất cả các chi tiết rồi và vẫn chưa chắc chắn, bạn có thể học thử miễn phí theo dạng audit. Khóa học dạng audit cho phép chúng ta truy cập tài liệu một cách hạn chế (không nhận được điểm, phản hồi hoặc chứng chỉ hoàn thành khoá học).
Lưu ý: Audit không áp dụng cho S&PC, mà chỉ áp dụng đối với từng khóa học trực tuyến riêng lẻ. Vậy nên, nếu bạn chọn học dạng S&PC, thì bạn cần làm các bước audit dưới đây cho từng khoá nằm trong S&PC đó.
Bước 1: Khi bạn tìm thấy các khóa học mình muốn, ấn vào Đăng ký miễn phí (Enroll for Free).
Bước 2: Chọn khoá học muốn audit → Ấn Tiếp tục (Next)
Trong trường hợp khoá học này nằm trong nhiều chương tình học khác nhau thì bạn cũng cần lựa chọn bạn muốn theo học chương trình S&PC nào.
Bước 3: Chọn Audit the course, và thế là giờ bạn có thể bắt đầu học dưới dạng audit.
Phần 5: Cách xin Financial Aid (Hỗ trợ tài chính) thành công
Mình đã từng viết một bài blog về cách xin Financial Aid (FA) từ năm 2021, nhưng giờ mình có sử dụng thêm cả với sự trợ giúp của ChatGPT để quá trình apply diễn ra nhanh hơn. Mình không nghĩ việc sử dụng ChatGPT là một điều gì tệ cả. Khi biết cách tận dụng nó để tiết kiệm thời gian và công sức vào những việc lặp đi lặp lại không quá cần thiết thì mình nghĩ đó có thể là điều tích cực.
Khi đọc bài viết Coursera’s Financial Aid: What it is and who is benefiting, mình rút ra những điều sau:
- Coursera cung cấp hỗ trợ tài chính cho những người học không đủ khả năng chi trả cho khóa học của họ. Những người học được chấp nhận sẽ được miễn phí để truy cập tất cả nội dung và nhận chứng chỉ. Họ phải nộp đơn với tình hình tài chính và lý do tham gia khóa học.
- 60% đơn đăng ký Hỗ trợ Tài chính đến từ người học ở các nước đang phát triển, mặc dù họ chỉ chiếm 38% tổng số học sinh đăng ký khóa học. Người học từ các nước đang phát triển có khả năng đăng ký và nhận Hỗ trợ Tài chính cao gấp 7 lần so với người học từ các nước có thu nhập cao hơn. → Vậy nên, chỉ việc là người Việt Nam, đến từ một đất nước đang phát triển đã giúp cho chúng ta có khả năng nhận FA cao hơn rất nhiều rồi.
Lưu ý:
- Đơn đăng ký FA sẽ bị hủy nếu bạn bắt đầu dùng thử miễn phí đăng ký (free trial) trong khi đơn đang được xét duyệt.
- Sau khi nhận FA thành công, bạn sẽ có 180 ngày để hoàn thành khóa học với FA. Nếu vượt quá khung thời gian này, bạn có thể gửi đơn đăng ký FA mới.
- Bạn có thể nộp tối đa 10 đơn đăng ký cùng một lúc.
Các bước đăng ký Financial Aid (Hỗ trợ tài chính)
Bước 1: Chọn khoá học → Ấn vào Financial aid available
Bước 2: Ấn Continue to the application
Bước 3: Phần 1/2 của đơn đăng ký FA: Background Information
Câu hỏi 1: Reason you applied for aid (150 words minimum required)
Lý do bạn nộp đơn xin viện trợ (bắt buộc tối thiểu 150 từ)
Điều quan trọng nhất là thể hiện cho họ được 2 ý quan trọng nhất:
(1) Tình trạng tài chính (khó khăn) của mình không thể chi trả cho chứng chỉ của khoá học.
(2) Mong muốn và sự đam mê học tập, mở rộng kiến thức.
Những ý chính mình đã viết trong đơn của mình:
- Tình trạng tài chính hiện tại không cho phép mình chi trả học phí của khoá học. Cụ thể: là sinh viên toàn thời gian và chưa đi làm/chỉ đi làm bán thời gian.
- Đến từ một nước đang phát triển là Việt Nam cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến tài chính eo hẹp của mình.
- Mình tin vào sức mạnh của tri thức và mong muốn được học tập bất kể rào cản nào.
- Mình tin vào sứ mệnh và mục đích của Coursera khi muốn giáo dục trở nên dễ tiếp cận với mọi người, và trao cho mình hỗ trợ tài chính thể hiện chính xác điều đó.
Phần này mọi người chỉ cần dành thời gian để viết 1 lần, sau đó luôn có thể dùng đi dùng lại cho các đơn khác. Việc lặp lại này không ảnh hưởng đến việc có được nhận FA hay không.
Bước 4: Phần 2/2 của đơn đăng ký FA: Động lực
Câu hỏi 2: How much can you pay for your selected course?
Bạn có thể trả bao nhiêu cho khóa học đã chọn?
Chọn 0$
Câu hỏi 3: How will your selected course help with your goals? (150 words minimum required)
Khóa học bạn chọn sẽ giúp ích gì cho mục tiêu của bạn? (bắt buộc tối thiểu 150 từ)
Phần này mình có sử dụng ChatGPT với cấu trúc sau:
Write 150-250 words to answer the question “How will your selected course help with your goals?”. I want to work as … (nêu tên vị trí bạn đang làm/hướng đến). The goals of the course are: … (Copy paste phần “About” của khoá học hoặc “Learning Objectives” của một số Modules trong khoá đó vào đây)
Ý chính nếu bạn tự viết hoàn toàn:
- Khoá học giúp bạn học được gì có ích cho ngành học hiện tại của bạn (hoặc những mục tiêu sự nghiệp khác)?
- Nó giúp bạn mở rộng tầm hiểu biết về những khía cạnh gì? Bạn có thể đóng góp được gì cho ngành học/nghề nghiệp của mình nhờ những kiến thức đó (ví dụ: giải quyết 1 vấn đề, nâng cao nhận thức,…)?
Việc bạn học không chỉ là cho bạn mà là để phần nào giúp xây dựng cho một điều gì đó lớn hơn, tốt đẹp hơn cũng rất quan trọng. Đối với mình, đó thường là mở mang tầm hiểu biết để phục vụ tốt hơn cho ngành học và để đóng góp cho xã hội. - Nhấn mạnh về việc hoàn thành khoá học giúp bạn có kiến thức vững vàng hơn và giúp bạn xây dựng sự nghiệp trong tương lai. Sau đó hãy kể một vài nội dung chính của khoá học đó mà bạn học được để bổ trợ cho những ý kiến đó.
Ví dụ: Khoá học về du lịch bên vững giúp mình nhìn nhận rõ hơn về việc người dân địa phương và môi trường bị ảnh hưởng tiêu cực như thế nào do sự phát triển của du lịch, từ đó có một cái nhìn toàn cảnh hơn về việc chính phủ, các tổ chức, và cá nhân nên hành động để khiến du lịch trở nên bền vững nhất có thể. - Chứng chỉ bạn nhận được sẽ có ảnh hưởng tích cực như thế nào đến sự nghiệp của bạn? Phần này mình thường viết ở phần cuối cùng vì mình muốn thể hiện rõ là mình đặt giá trị của cái chung lên trước cái giá trị riêng mà cá nhân mình nhận được (ví dụ: làm đẹp sơ yếu lí lịch).
Bước 5: Ấn Review và nộp đơn.
Phần 6: Kết quả & Tips tự học online
Kết quả: Chứng chỉ hoàn thành khoá học
Phần này mình sẽ nói về kết quả sau khi hoàn thành khoá học với FA từ kinh nghiệm cá nhân. Mình muốn học về Quản lý dự án (Project Management). Do đó, mình đã đăng ký học Professional Certificate: Google Project Management của Google. Đây là khoá ở mức cơ bản, bao gồm 6 khoá, tổng thời gian hoàn thành dự kiến là trong 6 tháng (10 giờ học/tuần).
Đối với các khoá học riêng lẻ, như khoá Agile Project Management nằm trong Professional Certificate này thì mình sẽ có chứng chỉ như sau:
Còn khi đã hoàn thành xong toàn bộ 6 khoá của Professional Certificate này thì mình sẽ có cả chứng chỉ lẫn badge/huy hiệu trên Credly. Mình sử dụng badge trên Credly này để chia sẻ trên LinkedIn, mọi người có thể xem chi tiết về badge tại đây.
Tips tự học online
Một điều quan trọng đã giúp mình “vượt lười” để mở máy tinh ra học đấy là tạo điều kiện thuận lợi nhất có thể cho bản thân để học trong thời gian rảnh:
- Mình chọn sử dụng một công cụ ghi chú để lưu lại những gì mình học (lựa chọn của mình là Notion).
- Chuẩn bị trước các outline/ý chính của học phần trước để sau này chỉ cần mở từng phần ra và điền nội dung học vào.
- Tải trước các phần file bài tập sẵn về máy tính (nếu có) để không cần bận tâm đến các “nhiệm vụ hành chính” nhỏ như vậy mỗi lần học nữa.
Ví dụ dưới đây là dành cho Specialization: Excel Skills for Business – Macquarie University (Mức cơ bản, kéo dài 3 tháng, 10 giờ học/tuần) mà mình đang học hiện nay.
Phần 7: Chương trình STIC Talent Mobility Portal
Cách đơn giản và nhanh hơn nữa để không cần xin FA mà vẫn được học và có chứng chỉ miễn phí đấy là đăng ký tham gia chương trình STIC Talent Mobility Portal dành cho tất cả mọi người ở khối ASEAN. Chương trình được tài trợ bởi Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Đổi mới ASEAN (COSTI), hợp tác với Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ – Cục Đông Á và Thái Bình Dương (EAP) và Đại học Bang Arizona (ASU). Khi đăng ký thành công, mọi người sẽ có quyền truy cập vào một loạt các khóa học nâng cao và đào tạo lại kỹ năng do các trường đại học hàng đầu ở Hoa Kỳ thiết kế.
Link đăng ký STIC Talent Mobility Portal: https://app.smartsheet.com/b/form/264f42a96379490fa27bdb7c16bf0d3c
Hãy lựa chọn track “Industry Professional Credentials” (IPC). Thời gian duyệt đơn có thể lên đến 7 ngày.
Thông tin về sự ra mắt của chương trình: The launch of the STIC Talent Mobility Portal/ASEAN Online Education Platform for Industry 4.0.
Thông tin cụ thể về các track và các khoá học: https://stic.asuengineeringonline.com/
Khi bạn hoàn thành việc học trong lộ trình IPC, nếu bạn hoàn thành ít nhất 1 chứng chỉ chuyên môn (professional certification), bạn sẽ nhận được chứng chỉ hoàn thành STIC cho lộ trình IPC.
Giấy phép của bạn có hiệu lực trong 6 tháng. Nếu bạn không đăng ký và hoàn thành bất kỳ khóa học nào trong 30 ngày đầu tiên, giấy phép của bạn có thể bị thu hồi.
Do số lượng có hạn, mỗi người chỉ được cấp một giấy phép để học một track tại một thời điểm. Sau khi hoàn thành track đó, bạn có thể bắt đầu đăng ký tham gia một track mới.
Vậy là mình đã chia sẻ rất chi tiết những trải nghiệm, bài học mình rút ra từ việc học các khoá học trực tuyến trên nền tảng Coursera. Mình rất mong rằng những chia sẻ này có thể giúp ích được cho mọi người. Nếu có gì hay ho hơn nữa về việc tự học online qua các nền tảng như thế này thì mọi người cũng đừng ngần ngại chia sẻ với mình nhé! 😬
Thao Nguyen 